شناسايي علف هاي هرز و تعيين شاخص هاي غالبيت آنها در مزارع گندم شهرستان جهرم

Identification of Weeds and Determination of Their Dominance Indexes in Wheat Fields in Central District of Jahrom County

بررسي تنوع و شاخص هاي فراواني علف هاي هرز در مزارع گندم در هر منطقه، مي تواند كمك زيادي به كارشناسان هر منطقه در انتخاب شيوه هاي صحيح مديريتي نمايد. هدف از پژوهش حاضر شناسايي و تعيين غالبيت گونه هاي مختلف علف هاي هرز در مزارع گندم آبي بخش مركزي شهرستان جهرم بود. به اين منظور، در سال زراعي 98-1397 بطور تصادفي از 11 مزرعه گندم (در اواخر مرحله ي شيري شدن) در اين شهرستان از طريق پرتاب كوادرات و بر اساس الگوي W نمونه برداري شد. با استفاده از روابط موجود شاخص هاي جمعيتي شامل تراكم، فراواني، يكنواختي و غالبيت گونه هاي علف هاي هرز، محاسبه گرديد. بر اساس نتايج بدست آمده، تعداد 23 گونه علف هرز متعلق به 10 خانواده گياهي شناسايي گرديد. مهمترين خانواده گياهي گندميان بود. 60 درصد علف هاي هرز شناسايي شده، يكساله بودند. مهمترين علف هاي هرز باريك برگ شامل چچم، يولاف وحشي و جو دره به ترتيب با شاخص غالبيت نسبي 63، 39 و 31 و مهمترين علف هاي هرز پهن برگ شامل پنيرك، خردل وحشي و گلرنگ وحشي به ترتيب با شاخص غالبيت نسبي 25، 16 و 13 بودند. علف هاي هرز چچم و يولاف وحشي با ميانگين تراكم 9/2 و 4/1 بوته در مترمربع در بيش از 90% مزارع مورد بررسي مشاهده شدند. شيوع علف هاي هرز مذكور مي تواند ناشي از وجود توده هاي مقاوم به علف كش در منطقه، پايين بودن كيفيت علف كش هاي مصرفي در شهرستان، عدم مديريت صحيح مزارع گندم و يا تلفيقي از آنها باشد.

Investigation on diversity of weeds in the wheat farms can help the investigators to improve weed management strategies in each area. The aim of present research was to identify weed species and determine their dominance indexes in wheat fields of Jahrom County. The samples were taken from 11 randomly selected wheat farms through 2018-2019 growing seasons. In each farm, quadrats were thrown based on W pattern and the weeds inside each quadrate were identified and counted. Then population indexes of each identified weeds were calculated. Based on the obtained data, 23 different weed species belonging to 10 plant family were identified. The predominant plant family was Poaceae. 60% of the weeds were annuals. The most important narrow leaved weeds were Lolium perenne and Avena ludoviciana with dominance index of 63 and 39, respectively. Also, the most important broad leaved weeds were Malva neglecta and Sinapis arvensis with dominance index of 25 and 16, respectively. Lolium perenne and Avena ludoviciana were presented in more than 90% of the investigated farms. Prevalence of these weeds was probably due to existence of herbicide resistant biotypes, low quality of the applied herbicides, and counterproductive management of the fields and/or combination of them.