چالش اصلي ارزيابي هزينه شايستگي مقاومت علف هاي هرز به علف كش ها: عدم كنترل پس-زمينه ژنتيكي مواد گياهي

The main challenge to evaluate herbicide resistance fitness cost: Lack of genetic background control of plant materials

مصرف متوالي علف كش ها منجر به بروز مقاومت علف‌هاي‌هرز به علف‌كش‌ها شده است. بر اساس پيش بيني تئوري هاي تكامل و اكولوژي، در شرايط عدم مصرف علف كش، برخي ژنوتيپ‌هاي مقاوم به علف-كش در مقايسه با ژنوتيپ حساس احتمالا شايستگي كمتري داشته باشند، كه اصطلاحاً هزينه شايستگي يا هزينه مقاومت گفته مي شود. كمي كردن هزينه مقاومت به علف كش ها به منظور مديريت و پيش بيني فراواني علف هاي‌هرز مقاوم به علف كش در مزرعه ضروري است. به رغم انجام پژوهش‌هاي متعدد در اين زمينه، متاسفانه مهمترين پيش نياز آزمايش هاي هزينه شايستگي، يعني همگن سازي و كنترل پس زمينه ژنتيكي ژنوتيپ-هاي مقاوم و حساس به علف كش، در هيچكدام از آزمايش هاي انجام شده در كشور رعايت نشده است. اين مقاله نه تنها به دلايل و ضرورت همگن‌سازي پس زمينه ژنتيكي گياهان حساس و مقاوم به علف كش پرداخته است ، بلكه روش هاي كنترل پس زمينه ژنتيكي مواد گياهي براي ارزيابي شايستگي را نيز معرفي كرده است. طور جدي پيشنهاد مي شود كه همه پژوهشگران ايراني و داوران مقالات كه در اين حوزه فعاليت دارند به عوامل مربوطه، بويژه همگن سازي و كنترل پس زمينه ژنتيكي ژنوتيپ هاي مورد مطالعه، توجه داشته باشند.