ارزيابي غلظت فلزات سنگين در نان‌هاي عرضه شده در مناطق چهارگانه شهر همدان

Evaluation of Heavy Metals Concentration in Breads Delivered in Quaternary Areas of Hamadan city

نان قوت غالب اكثر مردم دنيا به خصوص ايران است. آلودگي نان به فلزات سنگين باعث اثرات مضر بر روي سلامت انسان مي‌شود و تعيين ميزان فلزات سنگين در نان‌هاي مورد استفاده ضروري است. بنابراين اين تحقيق با هدف بررسي ميزان فلزات سنگين نان توليدي در مناطق چهارگانه شهر همدان صورت پذيرفت. ابتدا با مطالعات مقدماتي تعداد چهار نانوايي (لواش، بربري، فانتزي و سنگك) در قسمت‌هاي مركزي مناطق چهارگانه شهر همدان تعيين و ميزان فلزات سنگين (سرب، كادميوم، آرسنيك) در نان توليدي آنها با استفاده از روش اسپكتروفتومتري پلاسماي جفت شونده القايي (ICP) اندازه‌گيري شد. در بررسي ميزان سرب و آرسنيك نان سنگك و لواش با ميانگين ppm54/0 داراي بيشترين مقدار سرب و همچنين نان لواش با ppm51/0 و نان فانتزي با ppm59/0 به ترتيب داراي كمترين و بيشترين ميزان آرسنيك بودند كه اين اختلافات در سطح 05/0 معني‌دار نبودند. در بررسي ميزان كادميم اين فلز در هيچ يك از نان‌ها توليدي مشاهده نشد ولي ميزان آرسنيك تقريبا چهار برابر حد استاندارد بود. با توجه به رابطه مستقيم آرسنيك با آلودگي‌هاي محيط كشت گندم و همچنين آلودگي‌هاي حين توليد آرد، توجه بيشتر به كنترل زمين‌هاي كشاورزي توليد كننده گندم شهر همدان لازم است.

Bread is the main food of most people in the world, especially in Iran. Bread contamination to heavy metals has harmful effects on human health and it is necessary to determine the amount of heavy metals in it. Therefore, this research was carried out with the aim of investigating the amount of heavy metals in bread in four areas of Hamadan city. Four bakeries (Lavash, Barbari, Baguette, and Sangak) were selected in the central parts of the four areas of Hamadan and analyzed for some heavy metals (Pb, Cd, As) by Inductive Coupled Plasma (ICP) instrument. With respect to lead and arsenic, Sangak and Lavash possessed the most amount of Lead with the average of 0.54 ppm; Lavash and Baguette had the least and the most amount of Arsenic with the average of 0.51 and 0.59 ppm, respectively. These differences were not statistically significant at P-value of 0.05. Results showed that cadmium was not observed in any of samples, but the amount of arsenic was almost four times the standard. Considering the relationship between arsenic and wheat infectious contamination as well as contamination during flour production, attention should be paid to controlling agricultural land in Hamadan city.