مطالعه ساختار و محتواي اخبار خبرگزاري صداوسيما ( 96 - 1393 )

اين مقاله، خلاصه گزارش يك تحقيق است كه محقق با هدف مطالعه ساختار و محتواي خروجي هاي خبري خبرگزاري صداوسيما انجام داده و با استفاده از روش تحليل محتوا، مقوله هاي منابع و موضوع هاي خبري، محل وقوع اخبار، ارزش ها و عناصر خبري برجسته در تيتر و ليد، خبرسازان، جامعيت و غناي ليد، شيوه تنظيم اخبار، داشتن نگاه انتقادي و گرايش به رويدادمداري و فرايندمداري را در سه سال نخست تأسيس خبرگزاري (96 - 1393) توصيف و مقايسه كرده است تا به پرسش هاي اصلي تحقيق درباره نحوه دروازه باني، برجسته سازي و بازنمايي رويدادهاي ايران و جهان و نيز نقاط قوت و ضعف احتمالي در فرايند تبديل رويداد به خبر، پاسخ دهد و تصوير تقريبا واقعي از وضعيت موجود، ترسيم و مقدار نزديكي يا دوري آن را به وضعيت مطلوب، تعيين كند. يافته هاي تحقيق نشان مي دهند مشاهده، تعبير، روايت و اشاعه رويدادها به عنوان «خبر» در خبرگزاري صداوسيما، به طور عمده بر انگاره برخورد و بحران استوار است و بيشتر آن دسته رويدادها امكان گزينش و پردازش مي يابند كه يا حاوي ارزش هاي خبري تركيبي شهرت، برخورد و دربرگيري يا ارزش خبري بزرگي (فراواني تعداد و مقدار) باشند و بتوان آنها را با تأكيد بر دو عنصر خبري چه كسي (كه)؟ و چه چيزي (چه)؟ ارايه داد. داشتن منابع خبري مشخص و به طور عمده معتبر، به ويژه فراواني بالاي اخبار اختصاصي و جامعيت و غناي ليدهاي خبري از نمونه نقاط قوت و شخصيت زدگي، فراواني ناچيز پرداخت به عناصر خبري چرا؟ و چگونه؟، نبود نگاه انتقادي و گرايش به رويدادمداري از نمونه نقاط ضعف هستند كه ضرورت تغيير را در اولويت بندي ارزش ها و عناصر خبري گوشزد مي كنند. خبرگزاري صداوسيما به هر مقدار كه با ارزيابي پيوسته خروجي هاي خبري خود بتواند قطب بندي و غيرسازي را بر مبناي «ما»ي خوب و «آنها»ي بد- حتي به ظاهر- در فضاي عمومي جامعه كاهش دهد؛ خبرگزاري صلح مدار و نه جنگ محور جلوه كند و از برخوردطلبي و بحران نمايي، فاصله بگيرد؛ با پذيرش ايده «دموكراسي فرهنگي»، در تلاش براي رفع موانع ارتباطات ميان فرهنگي باشد؛ و در كنار اصل عينيت به اصل ذهني «معني» توجه كند؛ به همان مقدار بهتر مي تواند به سهم خود در مسير انجام مأموريت سازماني «هدايت و مديريت فرهنگ و افكار عمومي» گام بردارد.