بررسي و تبيين حكم اجتماعي جهاد ابتدائي در اسلام از منظر شهيد استاد مطهري

اين نوشتار به دنبال آن است تا نظريه علامه شهيد استاد مطهري در مورد جهاد إبتدائي را كه در حاشيه دفاع از اين امر مقدس در مقابل عالمان مغرب زمين و بعضي روشن فكران جهان اسلام مطرح كرده بودند را تبيين كند. ايشان در نظريه خويش بيان مي¬دارند كه تشريع حكم جهاد ابتدائي از طرف شارع مقدس نه تنها دلالت بر خشونت آميز بودن اسلام ندارد، بلكه با در نظر گرفتن جهات گوناگون فردي و اجتماعي در دو عرصه ي معنويت و ماديت، اين حكم وضع شده است تا سد باب خشونت و اكراه در دين و عقيده باشد. از اين رو ابتدا به صورت مختصر فلسفه احكام جزايي از منظر ايشان را بررسي كرده ايم و بعد از آن با بياني كلي و كوتاه به انعكاس حكم جهاد در عالم مسيحيت از منظر علامه شهيد پرداخته ايم و در آخر با لحاظ كردن اشكالات وارده از سوي مسيحيان و با تكيه بر نظريه و آراء آن استاد شهيد، به تبيين و توجيه جهاد تحت پنج عنوان به نوشتار پيش رو خاتمه داده ايم. آن پنج عنوان عبارتند از: 1. تقييد اطلاق آيات جهاد ابتدائي به جهاد با جنگ افروزان، دفاع از حقوق بشر، نفي اكراه در پذيرش اسلام، توصيه به صلح و مدارا و رفع فتنه. 2. عرضي انگاري جهاد و خشونت. 3. جهاد؛ ضرورت انكار ناپذير دين اجتماعي. 4. برگشت جهاد به دفاع از اسلام. 5. اختصاص جهاد به عصر حضور معصوم.