مفهوم شناسي جنگ و صلح از نگاه اسلام

در عصر حاضر خصومت هاي بين الملي، دو جنگ جهاني و آثار به جا مانده از آن، ظهور جوامع فراصنعتي - امپرياليستي و تعارض ميان آن ها... و تمامي اين رخدادها و تجارب، توجه برخي صاحب نظران را به مقوله صلح بيش از پيش جلب كرده است. يونسكو به عنوان پيشتازان اين حوزه به راهكار آموزش صلح همت گمارده است و معتقد است چيزي كمتر از يك راه حل جامع، فراگير و مستمر برنامه درسي آموزش صلح نمي¬تواند احتمالا نگرش و جهان بيني فعلي را كه تا حد زيادي به درگيري، جنگ، خشونت كمك مي كند و سراسر جهان به آن مبتلا است را تغيير دهد. در خصوص هدف ها و مقاصد آموزش صلح، ديدگاه ها و نظرات متفاوتي ارائه شده است. از آنجايي كه اسلام دين دعوت كننده به صلح و سلامت است، توجه به نگاه ديني ضرورتي اجتناب ناپذير است. بررسي آيات وحي نشانگر آن است كه صلح در ديدگاه جامع اسلام، بسيار فراتر از آن چيزي است كه در انديشه معاصر مطرح مي¬شود. اين مقاله با هدف دستيابي به حقيقت صلح از نگاه اسلام به مفهوم شناسي صلح جهاني از منظر قرآن كريم با تأكيد بر ديدگاه علامه طباطبايي مي پردازد، زيرا از اين منظر آموزش صلح نيز بسيار متفاوت مي شود. روش تحقيق از نوع توصيفي-تحليلي(معناشناسي)، جامعه آماري شامل آيات قرآن كريم و تفسير الميزان و نمونه گيري اين پژوهش از نوع نمونه گيري هدفمند است. نتايج بدست آمده نشان مي دهد كه حركت نظام هستي مطابق با سنت الهي يك حركتي اصلاحي است و حقيقت صلح، هماهنگي بشر با اين حركت در جهت غايت خلقت است. بنابراين تحقق صلح جهاني بدون اصلاح در روابط بشري امكان پذير نيست. گستره اين اصلاح از طرفي همه ابعاد فردي و اجتماعي آدميان را در بر مي¬گيرد واز طرف ديگر مستلزم اصلاح در تمامي ساحتهاي وجودي انسان؛ يعني ساحت شناختي، عاطفي و رفتاري است.