نقش دانش فقه اماميه با رويكرد مقايسه اي با فقه شافعي در باروري تمدن اسلامي در ايران و جهان عرب

علم فقه كه همان دانش احكام شرعي به شمار مي رود ،كه از منظر انديشمندان اماميه، اين احكام انسان را به نمو و رشد حقيقي در جامعه مي رساند و براي تحقق اين هدف ، جامعه بشري ، نيازمند تشكيل حكومتي است تا در سايه آن آموزش و آگاهي و پرورش مردم و رسيدن به آرمان گرايي صورت گيرد و از اين طريق است كه يك تمدن نوين الهي و انساني را روي زمين براي بشريت بنا مي كند و اين همان نقش فقه تمدن ساز اسلامي است.اين نقش ، بسيار حساس تر از ديگر علوم است. پرسش اصلي اين پژوهش ، آن است كه نقش فقه اماميه با رويكرد مقايسه اي با فقه شافعي در باروري تمدن اسلامي چيست و در اين خصوص چه كساني سهم قابل توجهي داشته اند؟ مقاله حاضر با رويكردي تحليلي- توصيفي به بررسي اين نقش مهم مي پردازد. يافته هاي اين پژوهش نشان مي دهد كه حضور و ميدان داري فقه به ويژه فقه شيعي در باروري تمدن اسلامي ضروري است.حتي مي توان با فقه اماميه تمدني اسلامي را بنا كرد، اين دانش را كه به وسيله امام باقر و امام صادق (ع) شكوفان شد سپس توسط فقهايي همچون سيد مرتضي (ره)، ابن ادريس (ره)و شيخ طوسي(ره) گسترش داده شد و در عرصه فقه شيعه بر بناي تمدن اسلامي افزودنداما فقه اهل سنّت از قرن دوم تا سوم با تأسيس مذاهب فقهي چهارگانه به شكوفائي مي رسدو مرحوم شافعي (ره) نيز با نزديك مباني فقهي ساير مذاهب، فقه جديدي را پايه گذاري مي كند كه بغدادي ، نسائي و سجستاني از فقهاي مهم اين مذاهب بودند كه آنها نيز با توجه به حاكميت واقع گرايي در اين مذهب داراي نقش به سزايي در شكوفايي تمدن اسلامي بودند. درپايان اين مقاله ضمن تبيين اين يافته ها،از عواملي همچون اختلافات ، ترويج سبك زندگي غربي ، ضعف عقل گرايي و سركوبي مكاتب عقل گرا به عنوان عواملي مهم جزو موانع تحقق تمدن نوين اسلامي درجهان معاصر عرب نام برده شده ، كه در خاموشي گرائيدن،فرهنگ و تمدن اسلامي عربي ويكه تازي نقل گرايي در ميان فقهاي عامه در جهان عرب معاصر تأثير به سزايي داشته است.