بررسي نوع پوشش و حجاب زنان در دورۀ قاجار با نگاهي به آثار سياحان خارجي اين دوره(از پادشاهي آقامحمدخان تا دوران مظفرالدين شاه)

يكي از مهمترين مسائلي كه همواره مورد توجه بوده، بحث حجاب و عفاف است. با توجه به اهميت اين دو مقوله بررسي نوع حجاب زنان در طي تاريخ حائز اهميت است. يكي از دورانهاي تاريخي كه زنان نوع پوشش خاصي داشتهاند دوره قاجار بود. از عصر باستان تا دوره قاجار، زنان همواره جايگاههاي متفاوتي داشتند و اين نقش در دوره قاجاريه نسبت به دورههاي قبل اهميت بيشتري پيدا ميكند. در اين دوره زنان همواره حجاب داشته و با چادرهايي كه به همراه روبند استفاده ميشد در اجتماع حضور داشتند. هدف از اين پژوهش بررسي وضعيت اجتماعي زن ايراني با تأكيد بر نوع پوشش و حجاب آنها در خانه و اجتماع و نوع پوشش زنان اقليتهاي ديني، ارمني و زرتشتي از دوره پادشاهي آقا محمدخان تا دوران مظفرالدين شاه با تكيه بر آثار سياحان خارجي اين دوره است. پرسش اصلي اين است كه سياحان خارجي نوع پوشش زنان ايراني و اقليتهاي ديني در اين دوره را چگونه روايت كردهاند؟ نتيجه اين پژوهش كه با بهرهگيري از روش توصيفي–تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانهاي سامان يافته، اين است كه نوع پوشش با توجه به پايگاه طبقاتي زنان از قشر ضعيف و ثروتمند جامعه متفاوت بوده است، چنانكه نوع پوشش زنان درباري و بزرگان با تجملات بيشتري نسبت به ساير زنان برخوردار بوده است و تفاوتهايي ميان لباسزنان در نوع دوخت، رنگ پارچه و زيورآلات آنان وجود داشته است. نوع پوشش زنان اقليت اين دوره نيز با توجه به اعتقادات مذهبي آنان متفاوت بوده است. زنان ارمني عمدتاً پيراهنهاي قرمز و زرد مليلهدوزي شده و چادرهاي سفيدي به سر داشتند و در لباس هايخود از نوعي دهانبند استفاده ميكردند. زنان زرتشتي دستمالهاي رنگي به سر داشتند و از چادر استفاده ميكردند. بيشتر لباسهاي آنان ابريشمي و با زيورآلات خاصي تزيين ميشد.