برخورد پيامبر(ص) و حضرت علي(ع) با بدحجابي

حكم حجاب، حكمي تأسيسي نبوده و اسلام مبدع آن نيست؛ بلكه قبل از اسلام در اديان مختلف به شكلهاي متفاوت وجود داشته، بلكه دين اسلام آن را پذيرفته و حتي قدري محدوده آن را وسيعتر كرده و به آن شدت بخشيده است. اين مقاله با هدف تبيين نحوة برخورد پيامبر(ص) و امام علي(ع) با موضوع بدحجابي نگاشته شده است. با بررسي متون تفسيري و روايي نتايج ذيل حاصل گرديد: پس از نزول آيۀ حجاب و تشريع آن، پيامبراكرم (ص) رعايت كامل و دقيق حجاب اسلامي بر زنان يهود و نصاري را اجباري نكرده، بلكه از باب امر به معروف و نهي از منكر كه يك تكليف شرعي بوده، مسلمانان در مقابل بدحجابي نهي از منكر ميكردند. در حقيقت پيامبر اسلام(ص) پس از نزول آيه حجاب، مبارزه فرهنگي خود را براي سامان دادن وضعيت حجاب و عفت جامعه آغاز كردند و بنابر دستورات الهي، حد و حدود حجاب شرعي را بيان كردند. گفتني است بدحجابي در صدر اسلام مشكل چندان حادي نبوده بهطوري كه اقتضاي اجبار داشته باشد، بلكه طبق روايات، گناهاني؛ مانند شراب خواري، ازدواج با محارم، ربا خواري و زنا در آن موقع بيشتر رايج بوده است. ولي بهصورت كلي، اگر بدحجابي در كشور اسلامي هم از سوي اهل ذمه و هم مسلمانان منشأ فساد شود، حكومت اسلامي ميتواند از باب حكم ثانوي، حكم به اجبار حجاب كند. البته از حكم حجاب شرعي، كنيزان استثنا شده و لازم نبود كه رعايت كامل حجاب را داشته باشند؛ هر چند آنها نيز مانند زنان يهود و نصاري به حجاب نسبي قبل از تشريع حجاب پايبند بودند. در زمان اميرالمومنين(ع) گروهي به نام شرطه، وظيفۀ تامين امنيت شهر و حراست از اجراي حدود شرعي را در جامعه برعهده داشتند. مواردي بوده كه گناه آشكاري همچون شراب نوشيدن در ملأعام رخ داده و امام(ع) شرطهها را براي رسيدگي فرستادند، اما نمودهاي بارز و مدتداري از بدحجابي و بدعفتي در زمان ايشان بروز كرده باشد، وجود ندارد. زماني هم يك عده از زنان رعايت حجاب و حيا را نداشتند كه اميرالمومنين(ع) به مردان آنها را توبيخ ميكرد، چرا كه مردم خود را ملزم به رعايت احكام اسلامي ميدانستند. در مجموع، ائمه بزرگوار به سبب آن كه در شرايطي نبودند كه از اسباب، عوامل و قدرت حكومتي برخوردار باشند، همواره به برخورد فرهنگي بسنده ميكردند.