قضاوت زنان از ديدگاه مذاهب اسلامي

بر اساس نصّ صريح آيات قرآن حاكميت و ولايت براي الله است. نسبت به خدا، اصل ولايت باريتعالي است و نسبت به انسان ها اصل، عدم ولايت هر انسان بر انسان ديگر است، مگر كساني كه شان ولايت دارند كه با دليل از اين اصل خارج مي شوند. لذا در مورد مردان بر اساس نص قرآن و اخبار، يقين حاصل مي شود كه از اين اصل خارج مي شوند. اما درباره زنان مسأله محل اختلاف فقهاي فريقين است. اين مقاله پاسخگوي اين سوأل است كه حكم قضاوت زنان از ديدگاه مذاهب اسلامي چيست؟ براي دستيابي به موارد اشتراك فريقين و تقريب مذاهب اسلامي، تبيين مباني فقهي فقهاء در حوزه ي قضاوت زنان ضروري است. قضاوت كه نوعي ولايت بر ديگران است شرايطي دارد از جمله شرط ذكورت. برخي از فقهاي شيعه و سني قائل به عدم جواز قضاوت زنان هستند كه قول مشهور است. از جمله مستندات اين قول: آيات، روايات، اصل، اجماع، و ... است. برخي ديگر قائل به جواز قضاوت زنان مي باشند . از جمله مستندات آنها اصاله الجواز و اطلاق ادله و... است. در مقابل دو قول مذكور، برخي از علماي اهل سنّت مانند ابوحنيفه قائل به تفصيل شده اند كه در متن به بررسي ادلّه ي اقوال پرداخته مي شود . با توجه به ادلّه ي مطرح شده به دست مي آيد كه مسئوليت خطير قضاوت از زنان ساقط شده است تا قشر بانوان كه نيمي از جامعه¬ي اسلامي را تشكيل مي دهند با آرامش خاطر به وظيفه ي حقيقي خود تربيت نسلي سالم و صالح بپردازند.