بررسي مسئوليت مدني پزشك در قانون قديم و جديد مجازات اسلامي

در اصطلاح حقوقي مسئوليت تعهد قانوني شخصي بر رفع ضرري كه به ديگري وارد كرده است آمده است و در همين معنا لفظ ضمان را به كار برده¬اند و معني آن هر نوع مسئوليت اعم از مدني و كيفري است. مسئوليت مدني خود شامل مسئوليت خارج از قرارداد و مسئوليت قراردادي است، مسئوليت پزشك هم مي تواند از جهت مسئوليت قراردادي باشد و هم از جهت مسئوليت غيرقراردادي، در هر صورت مسئوليت پزشك نبايد آنقدر پررنگ و سخت گيرانه باشد كه قدرت ابتكار و خلاقيت را از وي بازستاند به طوريكه او توقف و در جازدن در محدوده ي كوچكي از علم را برگزيند و با بي رغبتي به اين حرفه بپردازد و به دنبال بسط علم و دانش و تجربه خود نرود و نه آنقدر مسئوليت او كمرنگ و ناچيز باشد كه پزشك با بي خيالي و بي دقتي در جهت ضرر جامعه و بيمار گام بردارد و از زير بار مسئوليت شانه خالي كند و بذر عدم اطمينان را در قبلها بپاشد . بنابراين حتي شرط برائت او را از نتايج تقصير مصون نمي دارد، زمانيكه معلوم شود پزشك بي احتياطي و بي مبالاتي كرده و يا موازين فني را رعايت نكرده است و مرتكب تقصير شده است، مثلاً به هنگام عمل جراحي بدون تهيه وسايل و تجهيزات لازم و يا ضدعفوني كردن آنها و يا بدون رعايت احتياط هاي پزشكي و آمادگي جسمي و عدم مجوز اقدام به معالجه نمايد، كه همه اين موارد از مصاديق تقصير محسوب مي شود. ولي همينكه عدم تقصير او احراز شود و زيان و خسارت وارده در نتيجه نقص علم و دانش بشري باشد ديگر نمي توان او را مسئول دانست.