ارزيابي آسيب‌پذيري كيفي آبخوان دشت بيرجند به روش SINTACS

Examining the Qualitative Vulnerability of Birjand Plain Aquifer, Using SINTACS Method

با توجه به اهميت منابع آب‌هاي زيرزميني و بحران كم‌آبي در ايران بايد توجه بسيار زيادي به اين منابع شود. يكي از عوامل مهم در اين امر آلوده شدن اين منابع است، بنا بر بررسي‌هاي لازم منابع مذكور بايد مناطقي كه تحت تأثير آلودگي قرار دارند شناسايي‌شده و براي رفع آلودگي اقدامات لازم انجام شود. در بسياري از موارد، آلودگي آب‌هاي زيرزميني بعد از آلوده شدن چاه‌هاي آب شرب شناسايي مي‌شوند. يكي از راه‌هاي مناسب براي جلوگيري از آلودگي‌هاي آب‌هاي زيرزميني، شناسايي مناطق آسيب‌پذير آبخوان است. هدف از اين مطالعه ارزيابي آسيب‌پذيري كيفي آبخوان دشت بيرجند با استفاده از مدل SINTACS مي‌باشد. نقشه پهنه‌بندي آسيب‌پذيري SINTACS نشان مي‌دهد كه 81/12 درصد از مساحت منطقه داراي آسيب‌پذيري در محدوده متوسط تا زياد و 47/80 درصد از مساحت منطقه داراي آسيب‌پذيري زياد و 71/6 درصد از مساحت منطقه داراي آسيب‌پذيري خيلي زياد مي‌باشد. تحليل حساسيت به روش حذف پارامتر و حذف لايه ميزان تأثيرگذاري هركدام از پارامترها را در آلوده‌سازي آبخوان مورد ارزيابي قرار مي‌دهد. همچنين با هم‌پوشاني نقشه پراكندگي مقدار نيترات چاه‌هاي آب شرب واقع در آبخوان به روش همبستگي پيرسون، مدل SINTACS نتايج حاصل را تأييد مي‌كند.

Given the importance of underground water resources and the water shortage crisis in Iran, significant attention should be paid to these resources. One of the important factors in this regard is the resource pollution; based on the necessary examinations conducted over the above-mentioned resources, it is required that the polluted sectors be identified and necessary measures be taken. In many cases, underground water pollution is only found after the drinking water wells are polluted. One of the proper ways to prevent underground water pollution is identifying the vulnerable zones of the aquifer. The study aims at examining the qualitative vulnerability of Birjand Plain aquifer, using SINTACS model. The SINTACS vulnerability zoning map indicates that 12.81 percent of the zone space has a vulnerability of a medium to high leveland 80.47 percent of the space has a high vulnerability level, and 6.71 percent of the space has a very high vulnerability level. The sensitivity analysis, using the parameter removal and layer removal methods, evaluates the impact rate of each of these parameters in the aquifer pollution. Further, overlapping the Nitrate distribution map in the drinking water wellsofthe aquifer, using Pearson correlation and SINTACS model, can confirm the obtained results.