بررسي نقش ترسيمات هندسي خيام در معماري دوره ي سلجوقيان

هندسه يكي از بنيان هاي هنر و معماري سنتي ايران است كه در سراسر آثار فاخر به جاي مانده از گذشته مي توان نمودهايي از آن را مشاهده كرد. ايران دانشمندان و رياضي دانان بسياري را بر خود ديده است كه آثار بسيار ارزنده اي را در باب ترسيمات هندسي از خود بر جاي گذاشته اند كه بدون شك در معماري عصر خويش و آيندگان تاثيرات بسزايي داشته اند، يكي از اين افراد عمر خيام، رياضيدان، فيلسوف و شاعر قرن پنجم و ششم هجري قمري، مصادف با دوره ي سلجوقيان است، كه خدمات شاياني را در زمينه ي جبر و هندسه انجام داده است. در عصر خيام هنر آفريني هاي بسياري در دوره سلجوقيان رخ داده است، يكي از نمونه هاي بارز اين هنر آفريني « گنبد خانه ي شمالي مسجد جامع اصفهان» است. هدف از مقاله ي حاضر بررسي رابطه ميان هندسه ي اين شاهكار معماري با هندسه ي خيام مي باشد. از اين رو در مقاله ي حاضر پژوهشگر ابتدا مي كوشد با بررسي اسناد و مدارك مكتوب (روش كتابخانه اي) از آثار گذشتگان آنها را مورد و بررسي قرار دهد، سپس با ارائه ي ترسيمات هندسي نمود هاي تجلي هندسه را در اثر به جاي مانده با استفاده از روش توصيفي ـ تحليلي شرح نمايد.