تعيين نيازهاي آموزشي كشاورزان پيرامون مديريت كيفيت محصولات كشاورزي: مطالعه موردي در استان چهار محال و بختياري

Determination of Farmers' Training Needs on Quality Management of Agricultural Produces: A Case Study in Chaharmahal va Bakhtiari Province

ارتقاي سطح زندگي شهروندان در كشورمان تقاضاي مردم را براي محصولات كشاورزي با كيفيت افزايش داده است. اين در حالي است كه تعداد زياد توليدكنندگان كشاورزي شدت رقابت را در بين كشاورزان براي فروش محصولاتشان بيشتر كرده است. لذا كشاورزاني مي توانند در بازار محصولات كشاورزي دوام بياورند كه به اصول و قوانين مديريت كيفيت محصولات كشاورزي توجه كنند. مديريت كيفيت محصولات كشاورزي گزينه اي است هم براي پاسخ گويي به انتظارات و خواسته هاي مصرف كنندگان محصولات كشاورزي و هم براي موفقيت در بازار رقابتي محصولات كشاو رزي. مديريت كيفيت محصولات كشاورزي از . شش بخش (مؤلفه) تشكيل شده است : 1. عمليات كشاورزي موثر بر كيفيت محصولات كشاورزي 2 انبارداري محصولات كشاورزي 3. بسته بندي محصولات كشاورزي 4. فرآوري و تبديل محصولات كشاورزي 5. مهارت هاي بازاريابي محصولات كشاورزي 6. آشنايي با رفتار مشتريان. هدف اين مطالعه شناسايي و تعيين نيازهاي آموزشي كشاورزان استان چهار محال و بختياري پيرامون مديريت كيفيت محصولات كشاورزي مي باشد. روش تحقيق در اين مطالعه از نوع روش هاي توصيفي پيمايشي و همبستگي مي باشد. جامعه آماري شامل كشاورزان استان چهارمحال و بختياري (54586=N) مي شود كه طي آن 398 كشاورز از ش شهرستان استان از طريق روش نمونه گيري طبقه اي چند مرحله اي هدفدار و تصادفي انتخاب شدند. ابزار جمع آوري اطلاعات در اين مطالعه پرسشنامه نيازنجسي مدل بوريش است كه پس از بررسي روايي ظاهري و محتوابي، آزمون مقدماتي و تعيين اعتبار براي جمع آوري اطلاعات مورد استفاده قرار گرفت. يافته هاي اين مطالعه به شرح زير مي باشد: نمرات كلي نياز آموزشي براي شش مولفه به ترتيب ميزان نياز آموزشي عبارتند از: 1. انبارداري محصولات كشاورزي (7/87) 2. فرآوري و تبديل محصولات كشاورزي (7/46) 3. بسته بندي محصولات كشاورزي (6/83) 4. آشنايي با رفتار مشتريان (5/28) 5. مهارت هاي بازاريابي محصولات كشاورزي (4/80) 6. عمليات كشاورزي موثر بر كيفيت محصولات كشاورزي (2/49). هر يك از اين مؤلفه ها از تعدادي مهارت كوچكتر تشكيل شده است كه بر مبناي نمرات آنها نمره نياز آموزشي كلي محاسبه شده است. بين سن و ميزان سابقه اشتغال در حرفه كشاورزي هر فرد با ميزان نياز آموزشي رابطه مستقيم و معني داري وجود دارد. ميزان ضرايب همبستگي نشان مي دهد كه اگر چه تاثير سن و ميزان سابقه اشتغال در حرفه كشاورزي بر ميزان نياز آموزشي معني دار است اما سن و سابقه اشتغال تاثير ناچيزي در تشديد نياز آموشي فرد دارند. بين ميزان تحصيلات با ميزان نياز آموزشي هر فرد رابطه معكو س و معني داري وجود دارد اما شدت رابطه پايين است. روابط مستقيمي بين ميزان مالكيت زمين هاي زراعي و باغي با ميزان نياز آموزشي هر فرد به دست آمد اما اين رابطه معني دار نمي باشد. رابطه معكوس و معني داري بين ميزان درآمد ماهيانه كشاورز و ميزان نياز آموزشي وي در پنج مؤلفه مشاهده شد . افرادي كه درآمد بالاتري دارند ميزان نياز آموزشي آنها كمتر از ديگران است.

Improvement of citizen's livelihood level in our country has increased the demand for high quality agricultural produces. Therefore, a great number of agricultural producers have intensified the competition between the farmers when selling their produces. So producers who consider the principles and rules of quality management on agricultural commodities will continue the competition in the agriculture market. The quality management of agricultural products is an option both for responding to consumer's expectations and needs and for success in the competitive markets. It consists of 6 components: 1. Agricultural practices influencing the quality of produces. 2. Storage of agricultural produces 3. Packing agricultural produces 4. Process of agricultural produces 5. Marketing skills of agricultural produces and 6. Familiarity with customer's behavior. The purpose of this study is to identify and determine educational needs of Chaharmahal va Bakhtiari's farmers on quality management of agricultural produces. The descriptive-correlation methodology was used in this study. The target population includes the farmers of the province (N=54586) in which, 398 farmers have been selected through random and multi-stage stratified sampling method. After assessing the face and content validity, pilot test and determining the reliability, the questionnaire of Borich's needs assessment model has been chosen as an efficient instrument for data collection. The findings of this study are presented in the following. According to the order of need rate, the total scores of educational need for components are: 1. Storage of agricultural produces (7.87) 2. Process of agricultural produces (7.46) 3. Packing agricultural produces (6.83) 4. Familiarity with the customer's behavior (5.28) 5. Marketing skills of agricultural produces (4.80) and 6. Agricultural practices influencing the quality of produces (2.49). Each of the above components consists of sub-skills and total training need score was calculated on the basis of sub-skills scores. There detected significant and direct relationship between age and agricultural experience and the amount of training needs. Despite existence of significant relationships between variables of age and agricultural experience and educational needs, correlation coefficients show that the relationships are not strong enough to intensify the training needs. There is also a significant and indirect relationship between formal education and the level of training needs, while the intensity rate is low. There is direct relationship between land tenure sizes and the level of training needs; however the relationship is not significant. Indirect and significant relationships were also found between farmers’ monthly income and the level of their training needs. People with higher monthly income have lower educational needs.