چالش ها و مشكلات ساماندهي مديريت دانش در نظام ترويج كشاورزي كشور

Challenges and Problems of Systemization Knowledge Management in Iranian Agricultural Extension System

نظام ترويج كشاورزي ايران به مثابه همه نظامهاي دانش محور احتياج به ساماندهي و مديريت دانش دارد به خصو ص اينكه نظام ترويج كشاورزي ايران با هدف ارتقاء سطح كيفي مخاطبين خود و توانمند ساختن آنان طراحي و مديريت مي شود لذا به نظر مي رسد براي رسيدن به اين هدف مي بايست در وهله اول بر توانمند وريهاي ساختن منابع انساني اين نظام و همچنين زير ساختهاي مورد نياز ساماندهي مديريت دانش از جمله فناطلاعات و مولفه هاي مديريت دانش اقدام نمايد . پژوهش حاضر با عنوان چالش ها و مشكلات ساماندهي مديريت دانش در نظام ترويج كشاورزي كشور در اين راستا تلاش نموده است كه زير ساختها و مشكلات موجود در ساختار نظام ترويج كشاورزي ايران را مورد مطالعه قرار دهد. نوع تحقيق توصيفي و همبستگي بوده و ابزار گردآوري داده ها نيز پرسشنامه مي باشد كه روايي و پايايي آن سنجيده شده است. جامعه آماري شامل كارشناسان و مديران شاغل در استانهاي منتخب بر مبناي تقسيم بندي دفتر نظارت و ارزشيابي وزارت جهاد كشاورزي بوده ا ست كه براساس نمونه گيري طبقه اي چند مرحله اي تعداد 168 نفر كارشناس و 61 نفر مدير انتخاب شدند. داده ها با استفاده از فراواني، درصد، ميانگين، ضريب تغييرات و با كمك تحليل همبستگي، توافق سنجي، مقايسه ميانگين و تحليل عاملي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه اكثريت كارشناسان و مديران مورد مطالعه مرد و در گروه سني جوان و ميانسال بودند كمتر از يك سوم كارشناسان مورد مطالعه در رشته ترويج كشاورزي تحصيل كرده بودند. اكثريت مديران داراي مدرك ليسانس و بين 6 تا 10 سال سابقه كار ترويجي داشتند. چالشها و مشكلات مهم در ارتباط با ساماندهي مديريت دانش در سازمان از ديدگاه كارشناسان عبارت بودند از فقدان آموزش و توسعه متخصصين، عدم طراحي نظام آموزش مداوم و فقدان جذب كاربران متخصص براي انجام مديريت دانش بود كه هر سه گويه فوق از لحاظ ماهيتي به موضوع منابع انساني اشاره دارد. چالش ها و مشكلات اجراي مديريت دانش از ديدگاه مديران، فقدان متدولوژي متناسب و فقدان تخصيص بودجه كافي قلمداد شد. بين نگرش كارشناسان با وضعيت تحصيلي و ديدگاه آنها در خصوص چالش ها و مشكلات اجراي مديريت دانش رابطه مثبت و معني داري مشاهده شد . بين نگرش مديران ترويج كشاورزي با وضعيت تحصيلي و ديدگاه آنها در خصوص چالش ها و مشكلات اجراي مديريت دانش رابطه مثبت و معني داري مشاهده گرديد . نتايج حاصل از تحليل عاملي نوع R نشان داد كه از ديدگاه كارشناسان چالشها و مشكلات عمده اجراي مديريت دانش در سازمان موجود را مي توان در سه عامل منابع انساني (67/45%) زير ساختي (7/52%) و سياستگذاري و برنامه ريزي (4/75%) خلاصه نمود. تحليل عاملي ديدگاههاي مديران در خصوص چالش و مشكلات عمده اجراي مديريت دانش در سازمان موجود، نيز نشان دهنده نزديكي نظرات آنان با گروه كارشناسان است بطوريكه سه عامل منابع انساني، پشتيباني و اجرايي نزديك به 73% واريانس مربوطه را تبيين كردند. عامل اول، منابع انساني (52/35%)، عامل دوم، پشتيباني (10/52%) و عامل سوم، اجرايي (7/6%) به ترتيب بيشترين سهم واريانس را به خود اختصاص دادند.

Iranian agricultural extension system has an important role in diffusion of knowledge and empowering of its clients. This knowledge based system needs to be systematized based on knowledge management criteria. For that end, empowering of system human resources and constructing essential structures e.g. IT and KM component are necessary. The purpose of this study was to explore the knowledge management challenges of Agricultural extension systems. The descriptive- correlation research method was used to gather the Data. The research tool was a researcher- made questionnaire which its validity was verified by a panel of experts in this regard. The reliability of questionnaire was obtained by using a pretest and calculating its Cranach alpha. The target population of study includes all agricultural extension experts and managers in the country who are working in the agricultural –e Jihad organization. By using multi stage stratified random sampling method based on the official classification of provinces by ministry of agriculture- e- Jihad, 168 experts and 61 managers were selected. Data was analyzed by spss11.5/win and statistical parameters e.g. Central &dispersion tendency (frequency, mean, C.V) and other methods like correlation coefficient, compare mean, factor analysis were used. The results revealed that majority of both groups are male and middle aged. Less than onethird of extension experts had a major of agricultural extension. Majority of managers were Bachelor of Science and had 6-10 years of work experience on the average. The most important problems of systemization of KM in organization in the opinion of experts were: lack of experts' education, lack of continuing educational system designing, lack of experienced workers employment. In the opinion of managers the most important problems of implementing of KM in the organization were lack of suitable methodology and lack of enough fund/budget allocation. There were negative significant correlation between experts' attitude and their educational level of study and rate of KM implementing problems. About managers these relationships were positive and significant. Factor analysis showed that three important factors are explaining 79.72 % of variance related to KM implementing problems in the organization. These factors were human resource (67.45%), structural (7.52%) and policy and planning (4.75%) respectively. The factor analysis regards managers point of view revealed that the result is close to experts' ones. Three factors named as human resource (52.35%), supportive (10.52%) and implementing (7.6%) have explained 73% of total .variance in this regard