بررسي نقش و عملكرد ترويج بر مديريت منابع آبي مطالعه موردي گندمكاران دشت مشهد

Investigating role of extension in water resource management: A case study of wheat farmers in Mashhad plain

محدوديت منابع در بخش كشاورزي اهميت انتخاب فناوري هاي مناسب جهت استفاده كامل و بهينه از منابع كمياب و گران قيمت را در توليد مواد غذايي فراوان و ارزان نشان مي دهد. در اين راستا مديريت صحيح و استفاده از روشها و تكنولوژي هاي جديد در كشاورزي داراي اهميت بسزايي است. در سالهاي گذشته بكارگيري روشهاي نوين مديريتي در ايران با مشكلات و فراز و نشيب هاي بسياري همچون عرضه محدود و نامتناسب، عدم آگاهي و پذيرش كشاورزان، هزينه هاي بالا اجراي طرح هاي جديد مواجه بوده است كه اين مشكلات و موانع آثار منفي بسياري را بر پيكره بخش كشاورزي وارد كرده است. با توجه به تلاش هاي صورت گرفته از سوي وزارت جهاد كشاورزي به صورت برگزاري دوره هاي ترويجي، استفاده از مهندسين ناظر طرح گندم و به منظور كاربردي كردن دانش جديد در كشاورزي ايران و با هدف كمك به برنامه ريزان و مسئولان بخش كشاورزي، در اين مطالعه به بررسي مهمترين عوامل موثر بر پذيرش و بكارگيري روشهاي نوين مديريتي در حوزه مديريت منابع آبي با استفاده از الگوي لاجيت پرداخته شده و اهميت نسبي هر يك از اين عوامل مورد بحث قرار گرفته است. همچنين عملكرد و نقش برگذاري دوره هاي ترويجي سازمان جهاد كشاورزي به عنوان يكي از مهمترين عوامل در اين امر مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفته است. آمار و اطلاعات مورد نياز از طريق انجام مصاحبه و تكميل 102 پرسشنامه از گندمكاران در بخش هاي شهرستان مشهد جمع آوري شده است. نتايج مطالعه بيانگر تأثيرگذاري مثبت معني دار ترويج بر احتمال پذيرش و اجراي آبياري تحت فشار مي باشد.

Limitation of resources in agricultural sector signifies importance of suitable technology choices for complete and optimal use of scarce and expensive resources to produce cheap and plentiful foods. Correct management and usage of new methods and technologies in agriculture therefore have much importance. In past years, usage of new management technologies have associated with problems such as limited and unsuitable supply, farmers lack of information and non adoption and higher costs for implementation of new plans. This study is to find important effective factors on adoption and usage of new management methods in water management using Logit method. Also role of extension classes hold by Jihad organization, as one of the important factors in this field, have been surveyed. The needed information collected through 102 questionnaires surveyed in Mashhad. Results confirm an existence of a significant positive effect of extension on probability of adoption of new water management methods.