تجربه اي از توانمندسازي جوامع محلي يا بهره گيري از فنون مشاركتي براي حفاظت پايدار منابع طبيعي در منطقه كالپوش

An Experience with Local Communities Empowerment Favoring Sustainable Conservation of Natural Resources by Using Participatory Methods in Kalpoush district

منابع طبيعي تجديد شونده در ابعاد مختلف زندگي بشري نقش به سزايي ايفا مي نمايد. در اغلب كشورهاي در حال توسعه از جمله ايران در اثر رشد فزاينده جمعيت و عدم آگاهي كافي مردم سطح منابع طبيعي به شدت كاهش يافته است. به هر حال، اين روند تخريب در كشور ما نگران كننده است. لذا استفاده از توان و مشاركت مردم با توجه به گستردگي فعاليت ها... و لزوم نظارت در پي گيري طرح ها و پايدار نمودن فعاليت هاي حفظ، احياء و توسعه منابع طبيعي الزامي است. اين پروژه كه نمونه اي از يك كار مشاركتي تلقي مي شود، دخالت دادن تمام ذي نفعان جوامع محلي را به معناي واقعي در فرآيند پروژه براي حفاظت پايدار از عرصه هاي منابع طبيعي تجديد شونده مد نطر داشت. بر اساس روش شناسي تحقيق كه مبتني بر استفاده از رهيافت مطالعات كيفي بود، ابتدا ضمن بازديدهاي ميداني و بررسي اوليه با كارشناسان مربوطه و نيز نشست با مسئولين منطقه اي با روستاهاي مورد نظر وارد و در مرحله اول توجيه پروژه معرفي تيم پروژه، اهداف، به مرحله اجرا گذاشته و دستاوردهاي مورد انتظار تشريح گرديد. در مرحله دوم اطلاعات پايه و ترسيم نقشه هاي روستا انجام و سپس ضمن اعتماد سازي و مشاركت جوامع محلي در كار گروهي، مراحل نياز سنجي، تحليل مشكلات، ارائه راهكار و تبديل هريك از آن راهكارها به طرح هاي كاربردي انجام شد. تجزيه و تحليل مشكلات، تشكيل گروه، انتخاب سر گروه ها تشكيل كارگاه هاي آموزشي گروه (مزاياي گروه – پويائي در گروه...) در مرحله بعد انجام گرديد. در مراحل بعدي كارگاه پروژه نويسي، كارگاه تعيين سود و زيان و ارائه طرح ها با ويژگي هاي خاص پي گيري گرديد. يافته هاي تحقيق نشان داد كه مردم محروم مي توانند و بايد بتوانند از تحليل واقعيت هاي خود به توانمندي برسند و بتوانند در اين فراگرد مداوم تحليل واقعيت ها هر چه بيشتر كنترل سرنوشت زندگي خود را در دست بگيرند.

Renewable natural resources are playing an important role in different aspects of human society. In the most developing countries, as well as Iran, decreased level of natural resources is mainly referred to low knowledge of people of conservation significance. However, this process has made the people worry on the issue. So, it is very essential to develop appropriate types of activities for conservation of natural resources through local communities’ participation. Participatory Rural Appraisal approach comprising field trips, expert discussions and other techniques were employed to analyze the results risen up due to dismal failure of conventional top-down methods. In this research, natural resource problems were investigated in two phases: i) briefing project team on goals, process and expected outcomes, followed by ii) gathering information on targeted problems by drawing rural maps, assessing the needs, analysis of problems, and transfer of strategies to applied plans. Different levels of solutions and potential actions were provided in connection with the causes and effects of the recognized problems. Findings of the study showed that deprived people should have and could be empowered by permitting them to analyze their own issues and problems and to find proper solutions to the constraints.