ارزيابي اثر شيب سطح زمين در ميزان جريان حاصل از بارش

پديده نفوذ آب در خاك يكي از پديده ها مهم در علم هيدرولوژي و به تبع آن ساخت و توسعه سازه هاي هيدروليكي و انتقال آب است. همواره اين سوال مطرح بوده است كه در صورت وقوع نزولات جوي چه مقدار از آب باران به صورت رواناب و چه مقدار از آن در خاك نفوذ كرده و به آبهاي زيرزميني مي پيوندد. محققين مدل هاي مختلفي را با استفاده از مشاهدات و آزمايشات ارائه داده اند كه هر كدام داراي نقاط ضعف و قوت مي باشد و هر كدام از آنها در مكان هاي خاصي با شرايط محيطي و آب و هوايي خاصي جواب هاي قابل قبولي مي دهند. يكي از مهمترين و بهترين مدل هايي كه تاكنون ارائه شده است مدل SCS مي باشد كه توسط اداره حفاظت خاك آمريكا ارائه گرديده است. علي رغم آنكه اين مدل يك مدل كاربردي مي باشد اما در آن اثر پارامترهايي از جمله شيب و شدت بارش در نظر گرفته نشده است. در اين تحقيق با استفاده از دستگاه شبيه ساز باران اثر اين پارامترها روي خاك در محيط آزمايشگاه مورد بررسي قرار گرفته شده است. نتايج آزمايشات نشان داد در شدت بارش 28/8 ميليمتر در ساعت و در شيب 2% مقدار رواناب 0,38 ميليمتر است در حالي كه با افزايش شيب به مقدار 4% مقدار رواناب به 0,8 ميليمتر يعني بيش از 2 برابر افزايش پيدا مي كند، اما با افزايش شيب به مقدار 6 و 8 درصد افزايش رواناب در حد 70 و 83 درصد است كه مقدار پايين تري را نشان مي دهد. اما در شدت بارش 48 ميليمتر در ساعت مقدار رواناب تقريبا با شيب به صورت خطي عمل مي كند و نرخ افزايش آن بين 70 تا 80 درصد است پس نتيجه مي گيريم تغييرات شيب در شدت هاي بارش پايين تر مي تواند تاثير بيشتري روي رواناب ايجاد كند و همچنين ميزان شيب همانطور كه تاثير به سزايي روي ميزان رواناب مي گذارد تاثيرات زيادي روي مقدار عدد CN كه توسط روش SCS ارائه شده است دارد.