روش هاي سنتي استحصال آب باران

استهبان ، اصيل و ريشه دار است ، گويي دري از درهاي بهشت باز شده بود كه مهندسان طبيعتش از آن الگو گرفتند ، اين خطه را با درختان انجير و انگور و زيتون زينت بخشيدند.انجيرستانهايش بي منتها ، كوههايش سر به فلك كشيده ، باغهايش خرامان در كوهپايه ها ، چشمه هايش جوشان و نجيب و سرازير به سوي دشتهاي لاله زار و نرگس زار ، استهبان در پناه سايه سارهايش متين ، سحرانگيز و جاذب است .قدمت خاك استهبان مربوط به پيش از اسلام است ، تپه هاي باستاني ، قبور ، ظروف سفالين قلعه دختر ، قلعه آب باريك و آب انبارهاي تاريخي آن سخن از ديرينه اصالتش دارند.مردم نجيب صبورش ، با رنج در اين خطه عشق آفريده اند ، دوست دارند ، در ميانه انجيرستانهايشان ، در پهنه لاله زارها و نرگس زارهايشان ، در خنكاي چشمه سارهايشان امكاني بيابند تا پذيراي هر دوست ، گردشگر و مريد سرزمين شان باشند. [ 7] در اصل استهبانات است و"استه"انگور است و"بان"نگاهدارنده وفارسيان "ات" را درآخر كلمه آورده اند تا افاده ي معني جمع كند مانند گرمسيرات وبلوك و"الف"در اول براي زينت است . وبعد از استيلاي عرب " سين "را به "صاد"و"تا" را به طا مبدل نموده وبراي بسياري باغ هاي انگورديمي وفاريابي دركوه ودشت اين قصبه ،آن را به اين نام گفتند كه گويا مردم آن همه باغبانان انگورند. [ 3]در اين منطقه با توجه به وضعيت آبهاي تحت الارضي كه درسطح پائيني قراردارد و اقليم گرم وخشكي كه حكمفرما ميباشد، استحصال آب باران تنها روش مهم جهت ادامه زندگي در اين منطقه به منظور تامين آب شرب وپرورش گياهان مقاوم به خشكي وكم آب مي باشد . روشهاي استحصال آب به دو منظور تامين آب شرب (آب انبار ) و تامين آب مورد نياز رشد گياهان جهت تامين معاش وتهيه غذا ختم ميگردد. ازدير باز استهبان به داشتن آب انبارهاي متعدد در ميان شهرستانهاي فارس نامور بوده است.در راسته ي اصلي ، محله هايي كه از ميدان آب پخش يا راسته ي بازار منشعب مي شدند ،به طور متوسط در هر 100 متر يك آب انبار احداث شده بود.علاوه براين ،كوچه هايي كه راسته هاي اصلي محلات را به هم وصل مي كردند،نيزداراي آب انبار بوده اند.اين مجموعه آب انبارهاي شهري را شبكه اي از اب انبارهاي كه در دشت هاي اطراف شهر احداث شده بود در بر مي گرفته اند.و مردم تمام نيازآب شرب خود را از اين آب انبارها تامين مي كردند. در اين شهرستان كه متوسط بارندگي ساليانه را 250 ميليمتر ميباشد نياكان ما جهت امرارمعاش وبهره گيري بهتر از طبيعت با استفاده از درختان مقاوم به خشكي وكم آب مانند انجير ،بادام وانگور در سطح وسيع و بعضا در مناطق مرتفع سيب ،گلابي ، به و گويز (كيالك ) به صورت ديم نمودند. براي اين منظور ،با استفاده از جوي آبگيري(بانكت ) بخشي از آب باران را مهار كرده و در خاك ذخيره نمود تا منابع آب خاك استفاده بيشتري به عمل آورد. وپيشنهاد ميگردد محلهائي كه به منظور جمع اوري آب باران جهت هدايت به داخل آب انبار درنظر گرفته ميشود بايد قبل از باران تميز وجاروب زده شود تا در هنگام بارش باران موادالي مانند دم انجير وبرگ انجير همراه آب به داخل آب انبار منتقل نگردد. در محل ورودي آب به داخل آب انبار توري نصب گردد تا از ورود اجسام و يا موادآلي كه توسط آب حمل ميگردد و حيوانات وحشرات جلوگيري به عمل آيد . در زمان استفاده از آب آب انبار توسط كلر گند زدائي انجام پذيرد سعي شود حجم حوضچه هاي پاي درختان تناسب با حداكثر بارش محتمل و مساحت حوضه ابخيز درختان داشته باشد تا از تخريب بانكت جلوگيري به عمل آيد .بانكت هاي اجرا شده (جوي آبگيري ) معمولا مستقل اجراء مي گردنند . سعي شود آنها را هماهنگ باهم اجراء نمايند تا نسبت به احداث يك سرزيز كوچك به صورت خشكه چين بتوان اقدام نمود تا از تخريب هنگام خروج آب اضافي جلوگيري به عمل آيد . شكل( 4 )در مناطق مستعد وداراي شرائط توپوگرافي ميتوان با استفاده ازتركيب چكدم به عنوان دريچه كنترل سطح ايستابي وبانكت به عنوان توزيع كننده نسبت به آبياري سيلابي در يك دشت اقدام نمود شكل شماره ( 6).