مكان يابي عرصه هاي پخش سيلاب با استفاده از روش ارزيابي چند معياره و GIS مطالعه موردي حوزه آبخيز شهرك صنعتي اشتهارد- كرج

Locating of Flood Spreading Arenas by Multi-criteria Evaluation Method and GIS (Case Study: Catchment Basin of Industrial Town of Eshtehard-Karaj)

جلوگيري از تخريب و نابودي منابع طبيعي و زيست بوم در صورتي امكان پذير خواهد بود كه برنامه ريزي اصولي و صحيح در بهره برداري و نگهداري آن تدوين گردد. در اين راستا ذخيره و بهره برداري از رواناب توسط عمليات پخش سيلاب در و اقع نزول باران هاي شديد در سطح وسيع مي تواند به افزايش ذخاير آب زيرزميني و تامين آب مورد نياز براي بخش هاي كشاورزي شرب و صنعت كمك كند و همچنين با مهار سيل به عنوان راهكار مديريتي سيل و منابع آب به ويژه در مناطق خشك و نيمه خشك بسياري از پيامدهاي منفي محيط زيست محيطي را مي توان به تبع آن تقليل داد. مهم ترين و اولين گام در انجام طرح پخش سيلاب مكان يابي مناطق مستعد براي پخش سيلاب و نفوذ آب به داخل سفره هاي زيرزميني است. تحقيق حاضر با استفاده از شيوه اي از روش ارزيابي چند معياره MCDM به نام تركيب خطي وزن دار wlc با بكارگيري فن آوري gis و روش وزن دهي AHP و مدل FUZZY به تعيين مناطق مناسب پخش سيلاب به عنوان هدف اصلي در شهرك صنعتي اشتهارد پرداخته است. با بررسي هاي صورت گرفته سه معيار در سطح اول تصميم گيري انتخاب شدند كه عبارتند از منابع آبي و هيدولوژي منابع جغرافيايي و منابع اقتصادي و اجتماعي با توجه به اين سه معيار اصلي 14 لايه اطلاعاتي شامل : نفوذپذيري، آبدهي شهري، فاصله از اماكن فرهنگي مذهبي فاصله از زير ساخت ها كه با توجه به اطلاعات قابل دسترس جمع آوري شدند و با تلفيق لايه هاي اطلاعاتي با روش WLC در نهايت مناطق مناسب براي پخش سيلاب با درجات متفاوت توان مطلوبيت تعيين گرديد. نتايج حاكي از آن است كه 5/96 درصد مناطق داراي توان بالا و 16/63 با توان مناسب مي باشند و در مجموع مي توان براي 22/5 درصد از حوزه در اولويت اول برنامه ريزي كرد. همچنين با مقايسه نتيج تحقيق با سامانه پخش سيلاب اجرا شده در شرق حوزه معلوم شد استفاده از مدل WLC و عوامل به كاربرده شده در فرايند مكان يابي پخش سيلاب كارايي بالايي دارند.

Preventing the destruction of natural resources and ecology is possible if the normative and correct planning is provided for its exploration and maintenance so exploring and storing of the runoff by flood spreading at the time of the extensive rainfalls in vast areas can help in increasing of the groundwater resources and supplying the required water for agriculture, drinking and industrial sections; moreover, by controlling flood as a management method of flood and its resources, some of the adverse outcomes can be decreased especially in arid and semi-arid regions. The first and most important step in flood spreading projects is finding the places where are apt for flood spreading and infiltrating the water to the aquifers. This study determines the suitable regions for flood spreading as a main goal Eshtehard industrial town by multi-criteria evaluation method (MCDM) whose name is weighting linear combination (WLC) and by using GIS and AHP weighting method and Fuzzy method. According to the conducted studies, 3 criteria were selected in the first level: water resources and hydrology. Geographical criteria and economic and social resources. Regarding to these main criteria, 14 information layers according to the available information were collected: infiltration, discharge, groundwater level, water quality, slope, height category, and geology, density of drains, distance of rural places, distance of urban places, distance of cultural and religious places and distance of infrastructures and finally the appropriate places for spreading floods with different degrees of optimality were determined by integrating the informational layers in WLC method. The results indicate that that 5.96 and 16.63 percent of regions have high and suitable potential respectively and in total it can be planned for 22.5 percent of this region in the first priority. Moreover, comparing the research results with the implemented flood spreading system in the eastern part of the basin showed that the use of WLC model and the employed factors in the positioning process of flood spread have high efficiency.