بررسي روش هاي ارزيابي پتانسيل سيل خيزي حوضه هاي شهري

Determining the Evaluation Methods for Flooding Potential in Urban Catchments

سيلاب يكي از مخاطرات طبيعي بسيار مهم و مخرب در سطح جهان محسوب مي شود. بالا بودن آسيب هاي سيلاب در شهرها عمدتا به دليل قرار گيري برخي از بخش هاي قديمي شهرها در خط القعرها، تغيير الگوي زهكشي طبيعي حوضه ها به دليل گسترش شهري و تخريب پوشش گياهي و منابع طبيعي در حوضه هاي بالادست شهري است. تعيين محل هاي داراي شاخص بالاي پتانسيل سيل خيزي به نوعي مي تواند يك ارزيابي كلي از وضعيت اين شاخص در منطقه بدست دهد و اين شناسايي كمك زيادي به كاهش قابل توجه هزينه ها و كنترل سيلابها خواهد نمود. در اين مقاله فعاليت هاي انجام شده در زمينه اولويت بندي مكاني و ارزيابي پتانسيل سيل خيزي حوضه هاي شهري مورد مطالعه قرار گرفت و تحقيقات موجود بر اساس نوع پهنه بندي به سه بخش پهنه بندي با تركيب فرايند تحليل سلسله مراتبي فازي و ابزار GIS، پهنه بندي با بررسي تأثير هر يك از زيرحوضه ها و معرفي ساير روش هاي به كار رفته صورت گرفت و اين نتيجه حاصل گرديد كه از بين اين سه روش، تلفيق فرايند تحليل سلسله مراتبي فازي و GIS نزديكترين نتايج را با نقشه هاي خسارت سيل مناطق دارد. همچنين مطابق با پهنه بندي ها مشخص شد از ميان عوامل تأثيرگذار بر سيل خيزي حوضه هاي شهري با دسته بندي عوامل مؤثر در رونديابي و عوامل مربوط به ساخت و ساز شهري، فاكتور فاصله از مسيل بيشترين وزن را به خود اختصاص داده است و خطر پذيرترين نواحي مناطق نزديك به رودخانه و يا مسيل ها شناخته شده اند.

Flood is one of the most important and destructive natural hazards all over the world. The high amount of flood losses are due to the position of some old cities which are in the bottom lines, and also it is because of changing the natural drainage patterns of the catchment due to the city developing and destruction of vegetation and natural sources in the upstream of the cities. Determining the places with high possibility of flood can give an overall evaluation for the situation of these indexes and this identification helps to decrease the expenses and flood controlling. In this study, accomplished activities on the basis of the local prioritizing and evaluating prone places to flooding in urban catchments were studied and current investigations based on the type of zoning were categorized into 3 sections: Zoning by fuzzy hierarchical analyzing method and GIS, zoning by studying the effect of the each sub catchment and introducing the other used methods and it can be found that Zoning by fuzzy hierarchical analyzing method and GIS has the most similar results to the flood loss maps. According to the zoning, it was clarified that distance from stream has the highest value among all of the effective factors in urban flooding with assortment of the effective factors on the flood routing and factors related to the urban construction. Places which are located near the rivers and streams were the most hazardous ones.