ارائه روش ارزيابي پتانسيل آبي حوضه هاي آبخيز جهت احداث سد زيرزميني (مطالعه موردي: منطقه مشنق چاي)

Introducing an Assessment Methodology of Watersheds Water Potential for Underground Dam Construction (Case Study: Meshnag Chay Region)

مناطق خشك داراي امكانات بالقوه كشاورزي هستند كه مورد استفاده كامل قرار نگرفته اند. مي توان توسط روش هاي خاص كه براي اين مناطق مناسب هستند از اين امكانات بالقوه به بهترين نحو استفاده كرد. برنامه و مديريت منابع آب به عنوان دو موضوع مهم در مناطق خشك شناخته مي شوند. هدف از اين تحقيق مطالعه پتانسيل بالقوه منابع آبي در حوضه مشنق چاي مي باشد. براي انجام اين تحقيق داده هاي هواشناسي و هيدرومتري منطقه مورد مطالعه جمع آوري و جهت پردازش هاي بعدي سازماندهي شدند. جهت مكان۔ يابي و تعيين محل مناسب محور سد، تعداد 40 سونداژ ژئوفيزيكي، حفاري 7 حلقه چاه پيزومتريك اجرا گرديد. بيلان آبي حوضه بر اساس داده هاي هواشناسي، هيدرومتري و كاربري اراضي برآورد گرديد. سپس با استفاده از اطلاعات ژئوالكتريك و چاه هاي پيزومتريك حجم آب قابل ذخيره در محل پيشنهادي سد زيرزميني و همچنين حجم تنظيمي مخزن سد محاسبه شد. نتايج نشان داد كه در صورت بارش 2 / 330 ميليمتر بارش وضعيت حوضه از نظر خشكسالي اقليمي در حد نرمال است. آب مازاد حوضه در فصل غير زراعي305683 متر مكعب برآورد شده كه قابليت ذخيره رواناب در فصل غير زراعي توسط احداث سد زيرزميني در منطقه را دارد. ظرفيت ذخيره سفره آبخوان مورد نظر در صورت استفاده همزمان از آب ذخيره شده توسط كشاورزان ساليانه بيش از 100000 مترمكعب حجم تنظيمي مخزن خواهد بود كه با توجه به كمبود آب در روستاي مشتق اين حجم آب در حالت بهبود مي تواند كمبود نياز آبي اراضي روستا را جبران نمايد.

Planning and management of water resources in arid regions are recognized as two important issues. The purpose of this research is studying the potential of water resources in the basin Meshnaq Chay. In order to conduct this study, meteorological and hydrometric data from the study area were collected and organized for subsequent processing. To locate and determine the appropriate location of the dam axis, 40 geophysical probe, and 7 piezometric wells were implemented. Basin water balance based on meteorological, hydrometric and land use data was estimated. Then, using Geoelectrics and Piezometric information, the volume of water that can be stored in the proposed location of underground dams along with Regulatory volume of reservoir were calculated. The results showed that in case of rain as 330.2 mm, drought climatic conditions of the area would be within the normal range. Excess water in the non-cultivated season was estimated about 305.683 cubic meters that can be stored by groundwater dam. Annually Storage capacity of aquifers would be more than 100,000 cubic meters of reservoir regulation volume if farmers simultaneously use of stored water, which due to water shortage in the Meshnaq village, the lack of the required water volume of the village lands can be compensated.