بررسي رابطه بين درصد رطوبت خاك در اعماق 20 و 50 سانتي متري با مقدار بارش روزانه در سامانه هاي سطوح آبگير باران

Investigation of Relationship between Percent of Soil Moisture at Depths of 20 and 50 cm with Daily Rainfall Amounts in Rainwater Catchment Systems

در حال حاضر يكي از روش هاي بهبود و افزايش رطوبت پروفيل خاك باهدف استقرار و توسعه پوشش گياهي استفاده از سامانه هاي سطوح آبگير باران ميباشد. به همين منظور پروژه تحقيقي حاضر در ايستگاه تحقيقاتي پخش سيلاب قره چريان، واقع در فاصله 35 كيلومتري شمال غرب شهر زنجان به مورد اجرا گذاشته شد. سطوح آبگير باران مورد آزمايش، به ابعاد 5×8 متر با تيمارهاي شاهد (A)، بدون پوشش گياهي و سنگريزه و با فيلتر سنگريزهاي (B)، بدون پوشش گياهي و سنگريزه و بدون فيلتر سنگريزهاي (C)، عايق بودن بخشي از سامانه و با فيلتر سنگريزهاي (D) و عايق بودن بخشي از سامانه و بدون فيلتر سنگريزهاي (E) در قالب طرح آزمايشات بلوك هاي كاملا تصادفي با سه تكرار مي باشند. در طول داده برداري از اول ارديبهشت لغايت اواخر شهريور سال 1392 شمسي به تعداد 9 واقعه بارندگي روزانه، دو بار آبياري با فاصله 60 روز براي هر نهال 45 ليتر و 33 بار اندازه گيري رطوبت در عمقهاي 20 و 50 سانتيمتر صورت گرفت. نتايج نشان داد كه در تيمار شاهد بارندگيهاي فصل بهار نتوانسته باعث توليد رواناب شود و در نتيجه تاثيري بر افزايش مقدار رطوبت خاك بدليل كمي بارش داشته باشد. در دو تيمار B و C نسبت به حالت شاهد تاثير پذيري رطوبت خاك از بارش روزانه بيشتر شده و حالت افزايش نشان مي دهد. در تيمارهاي D و E تاثير پذيري رطوبت خاك از بارش روزانه خيلي بيشتر شده و حالت افزايش زيادتري را نشان ميدهد كه بدليل وجود سامانه داراي سطح عايق بدليل غير قابل نفوذ بودن سطح سطوح آبگير بوده كه به بارشهاي كم هم واكنش نشان داده و توليد رواناب نموده است. روند زماني متوسط رطوبت در عمق هاي 20 و 50 سانتيمتري در همه تيمارها تقريبا برهم منطبق هستند. اين وضعيت بيانگر آن است كه توزيع رطوبت در حد فاصل عمق 20 الي 50 سانتيمتر هم روند بوده و داراي تفاوت قابل توجه باهمديگر نيستند. ولي بر حسب ميزان رواناب جمع شده در چاله نهال ها بعضأ رطوبت عمق 20 سانتيمتر بيشتر از عمق 50 سانتيمتر است.

Currently, one of the ways to improve and increase soil moisture profiles in order to establish and develop of vegetation is using of rainwater catchment systems. Therefore, the present research project was carried out at a research station spreading flood in Qhrhchryan, located at a distance of 35 kilometers northwest of the Zanjan. tested rainwater catchment, with dimensions of 8 × 5 mm, are control treatments (A), without vegetation and gravel and with gravelly filter (B), without vegetation, gravel and gravelly filter (C), insulation of part of the system and with gravelly filter (D) and insulation of part of the system without the filter gravelly (E) in a randomized complete block design with three replications. During the operation, from April until late August 1392, were done 9 daily rainfall events, twice irrigation with an interval of 60 days, 45 liter for every seedling and 33 times of measurement of moisture at depths of 20 and 50 cm. The results show that in the control treatments spring rainfall will not be able to produce runoff and thus due to low rainfall have no effect on the moisture of the soil. In both treatments B and C compared to control treatments, soil moisture influences from the daily rainfall increase. In D and E treatment effects on soil moisture from daily precipitation increase more due to existing of a system that has an insulating surface and impervious surface of rainwater catchment. Also these two treatments have reacted to less rainfall and have produced runoff. Time process of the average moisture at depths of 20 and 50 cm in all treatments is almost coincident with each other. This situation suggests that the distribution of moisture in depth of 20 to 50 cm is corollary and there is not any noticeable difference. But to collected runoff water in the pit of seedlings, sometimes moisture at depth of 20 cm is more than a depth of 50 cm.