ارزيابي پتانسيل اقتصادي تخصيص مبتني بر بازار در مقايسه با تخصيص عمومي مطالعه موردي: حوضه آبريز بالخلي چاي

به منظور عرضه مطمئن آب و رعايت اولويت هاي تخصيص مختلف نياز به برنامه اي دقيق و كامل است. در اين مقاله تخصيص منابع آب يك حوضه آبريز با استفاده از دو روش تخصيص عمومي و تخصيص مبتني بر بازار آب مورد توجه قرار گرفته است. منطقه مورد مطالعه در اين تحقيق، حوضه آبريز بالخلي چاي در استان اردبيل مي باشد. ابتدا با هدف مدل سازي تخصيص عمومي، يك مدل بهينه سازي غير خطي با لحاظ قيود سيستم، تشكيل شده است. ارزش سايه اي براي هر يك از مناطق حوضه نيز در اين مرحله بدست آمده است. در مرحله دوم، براي تخ صيص بازار آب، مدل بهينه سازي با تابع هدف ارزش اقتصادي آب و با وجود امكان مبادله حقابه ها توسعه داده شده است. براي بازتخصيص سود حاصل از تشكيل بازار، از مفهوم بازي تعاوني و ارزش شاپلي استفاده شده و با تشكيل ائتلاف هاي مختلف از مصرف كنندگان، سود حاصل از برقراري بازار بصورت عادلانه توزيع شده است. تابع ارزش اقتصادي آب با محاسبه سطح زير منحني تابع تقاضاي معكوس براي هر ناحيه بدست آمده است. بر اساس نتايج، با تشكيل بازار در منطقه مورد مطالعه، امكان مبادله 18 درصد حقابه هاي تخصيص يافته فراهم مي گردد كه اين حجم مبادلات، سبب افزايش در حدود 9 در صد سود مي شود.