جايگاه زنان در برنامه هاي توسعه: مقايسه كشورهاي اسلامي (كشورهاي عضو كنفرانس اسلامي) با تاكيد بر ايران

یكی از مقولات بسیار مهم در امر توسعه كه مدت­ها مورد غفلت نظریه­پردازان و سیاستگذاران قرار داشته، موضوع و یا به عبارتی «مسئله» جنسیت است، به گونه­ای كه این امر به محرومیت بخش عظیمی از جمعیت زنان منجر گردیده است. شواهد زیادی مختلفی نشان میدهد جوامعی كه در آن­ها تبعیض جنسیتی وجود دارد، تاوان آن را به صورت فقر بیشتر، رشد كندتر و كیفیت ضعیف‏تر زندگی می‏پردازند؛ و در مقابل، برابری‏ جنسیتی، توسعه را تقویت و حمایت می‏كند. این پژوهش در پی آن است كه با بررسی شاخص­های توسعه­ جنسیتی و توانمندسازی جنسیتی تصویر روشنی از وضعیت زنان در ایران و سایر كشورهای اسلامی ارائه دهد. در این پژوهش از روش‌شناسی تلفیقی، كتابخانه­ای و تحلیل ثانویه و از داده­های بانك جهانی و گزارش­های توسعه انسانی برای پاسخ به سئوالات پژوهش استفاده شده است. براساس یافته­های پژوهش، موقعیت زنان در ایران و تمامی كشورهای اسلامی به لحاظ بهداشتی و آموزشی بهبود یافته است؛ اما به لحاظ اقتصادی و سیاسی تغییرات مهمی صورت نگرفته است. مقایسه وضعیت زنان در ایران و سایر كشورهای اسلامی نشان می‏دهد كه توسعه، بدون مشاركت گسترده­ زنان محقق نمی‏شود. در ایران و كشورهای اسلامی خاورمیانه، مشاركت اقتصادی و سیاسی زنان كمتر از كشورهای اسلامی شرق آسیا همچون مالزی و كشورهای اسلامی آسیای میانه و قفقاز است. در مجموع می­توان گفت نابرابری جنسیتی به­ویژه در حوزه­های اقتصادی و سیاسی در ایران و سایر كشورهای اسلامی همچنان چشمگیر است. این نابرابری جنسیتی به نوبه­ خود مانع توسعه می باشد. برای رفع این نابرابری­ها، با نهادینه نمودن نگرش­های جنسیتی در برنامه­های توسعه، باید تلاش نمود تا شكاف­های جنسیتی را در عرصه­های مختلف بهداشتی، آموزشی، اقتصادی و سیاسی كاهش داد.