صحت سنجي محصول آتش تصاوير سنجنده MODIS در جنگل هاي شمال ايران در سال 1388

از تصاوير سنجنده MODIS محصولات زيادي از جمله محصول آتش فعال توليد مي شود. اين محصول با استفاده از الگوريتم زمينه اي در سطح جهاني توليد و قابل دسترس مي باشد. اين تحقيق با هدف تعيين ميزان درصد كشف آتش فعال به كمك محصول آتش در جنگل هاي شمال در سال 1388 انجام شد. به اين منظور در مجموع 551 محصول آتش گذر روزانه (270 گذر از ماهواره Aqua و 281 گذر از ماهواره Terra سنجنده MODIS دريافت و تحليل شد. در هر محصول آتش گذر روزانه طول و عرض جغرافيايي مركز پيكسل هاي شناسايي شده به عنوان آتش موجود مي باشد. با استفاده از مختصات جغرافيايي پيكسل هاي آتش، نقشه نقطه اي براي تمامي گذرها به صورت جداگانه تهيه شد. مشخصه هاي آتش سوزي هاي گزارش شده در سال 1388 و در كل جنگل هاي شمال از سازمان جنگل ها، مراتع و آبخيزداري كشور دريافت شد. آتش هاي زير 2 هكتار حذف و مطالعه با استفاده از 37 مورد آتش سوزي باقيمانده انجام شد. موقعيت آتش هاي گزارش شده با موقعيت پيكسل هاي شناسايي شده در گذر هاي روز و روزهاي قبل و بعد آتش سوزي مقايسه شد. با مقايسه آتشهاي شناسايي شده از تصاوير با واقيعت زميني (آتش هاي گزارش شده)، مشخص شد كه 7 مورد از آتش هاي گزارش شده، شناسايي شده اند. آتش هاي شناسايي شده مساحتي بين 3 تا 47/5 هكتار داشتند. 3 مورد از آتشها به كمك تصاوير ماهواره Aqua و 4 مورد از آتشها به كمك تصاوير ماهواره Terra شناسايي شدند. از عمده دلايل عدم شناسايي برخي از آتش ها مي توان به حرارت كم آتشها در هنگام سوختن، پوشش ابر در جنگل هاي شمال، تاج پوشش بسته در فصول رويشي و مساحت كم بيشتر آتشها اشاره كرد. از جمله نتايج مهم اين تحقيق، شناسايي آتش هايي با مساحت هاي 3 و 4 هكتار و عدم شناسايي آتشي با مساحت 40 هكتار است. در مجموع به دليل كوچك بودن مساحت نمونه ها درصد شناسايي آتشها پايين (197) بود. اما همين درصد پايين نيز مي تواند در جهت جلوگيري از خسارات موثر باشد. مي توان نتيجه گيري نمود كه تصاوير سنجنده MODIS پتانسيل بالقوه خوبي در شناسايي آتشها در جنگل هاي شمال دارند اما با استفاده از الگوريتم جهاني كشف آتش درصد شناسايي پايين است. پيشنهاد مي شود در حال حاضر از اين تصاوير و الگوريتم يادشده در پايش اين ناحيه استفاده شود و تحقيق هاي تكميلي براي بهبود الگوريتم متناسب با شرايط اين ناحيه رويشي انجام شود.