بررسي تأثير شيب بر ضريب رواناب با استفاده از شبيه ساز باران آزمايشگاهي

نابودي و تخريب خاك بر اثر بارش و روان آب، يكي از جديترين مشكلات زيست محيطي عصر حاضر است كه درصد شيب زمين، اصلي ترين فاكتور تاثيرگذار بر ميزان رواناب و هدررفت خاك شناخته شده است. مطالعه حاضر با هدف بررسي تأثير شيب بر ضريب رواناب با استفاده از شبيه ساز باران آزمايشگاهي، با استفاده از خاكهاي اراضي لسي ديم كاري شده استان گلستان، در شبيه ساز باران پژوهشكده حفاظت خاك و آبخيزداري انجام شده است. آزمايشها با طول شيب 6 متر با شدت 12 و 25 درصد انجام شدند كه در آزمايشها طول شيب و شدت باران ثابت ، بارندگي 64 ميليمتر بر ساعت و شيبهاي 6 اما درصد شيب متغير انتخاب شد. مدت زمان بارش در هر آزمايش 30 دقيقه در نظر گرفته شد. دبي رواناب و حجم زه آب در هر آزمايش، از مقادير نمونه هايي كه از ابتدا تا پايان آزمايش در مقاطع زماني مختلف از انتهاي فلوم گرفته ميشد، محاسبه گرديد. در انتها دادههاي ضريب رواناب، متوسط دبي، زمان شروع رواناب و حجم زه آب بدست آمده، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه با افزايش شيب از 6 به 12 درصد زمان شروع رواناب به ميزان 16 ثانيه افزايش يافته در حالي كه با افزايش شيب از 12 به 25 درصد، زمان شروع رواناب به ميزان 18 ثانيه كاهش يافته است. با فزايش شيب، از 6 به 12 درصد، ضريب رواناب به ميزان بسيار كمي افزايش يافته است. همچنين با افزايش شيب از 12 به 25 درصد، ضريب 1 برابر بيشتر شده است. در مجموع ميتوان بيان كرد كه برآورد دقيق ميزان رواناب و ضريب آن در / رواناب به ميزان 12 استفاده بهينه و مديريت نزولات جوي در طراحي سطوح آبگير باران براي ذخيره باران حائز اهميت است.