صداي دانش آموزان دوزبانه؛ پديدارشناسي تجارب زيسته دوزبانه ها در آموزش رسمي

دوزبانگي يكي از مسائل اساسي آموزش و پرورش كشور ماست و پيام هاي مهمي براي سياست گذاران آموزشي كشورمان در زمينه تأكيد بر تعليم وتربيت ويژه افراد دوزبانه دارد. بسياري از پژوهش ها تأثير مثبت دوزبانگي بر ادراك و يادگيري را مورد مطالعه قرار داده اند و بيان مي دارند كه افراد دوزبانه به دليل تسلط بر دو زبان و فرهنگ، از دو زيست جهان برخوردارند. حال آنكه ارتباط اين دو زيست جهان در مدرسه چگونه است، به ميزان زيادي بسته به شيوۀ رويارويي نظام آموزش رسمي با زبان مادري افراد دوزبانه است. پژوهش پيش رو به دنبال تبيين پديدارشناسانه تجارب زيسته افراد دوزبانه است. در همين راستا با رويكردي كيفي، مصاحبه هايي نيمه ساختاريافته و عميق انجام گرفت. نمونه گيري به صورت هدفمند از ميان دانشجويان دوزبانه انجام شد. مصاحبه ها با اعلام رضايت افراد ضبط و سپس بر روي كاغذ پياده شد و با استفاده از روش تحليل محتواي مضموني مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها نشان مي دهد افراد دوزبانه بخش زيادي از شكست هاي تحصيلي خود در دوران مدرسه، به ويژه سال هاي ابتدايي را ناشي از ناتواني و كاستي در فهم زبان فارسي مي دانستند، نه ناتواني علمي. روايت هاي افراد مصاحبه شونده بيانگر آن بود كه رويارويي يكبارۀ آنها در كلاس اول دبستان با زبان فارسي آسيب هاي رواني و تحصيلي همچون بيگانگي، كاهش اعتماد به نفس و نداشتن حس خوب به آموزش را براي آنها به همراه داشت. به باور آنان اجبار در آموزش ناگهاني زبان فارسي به عنوان يك زبان نو، لذت يادگيري اين زبان را از آنان مي گرفت