تحليلي بر ارتباط الگوي دور پيوندي درياي شمال - درياي خزر (NCP) با خشكسالي هاي سواحل جنوبي درياي خزر

به منظور بررسي اثر شاخص منطقه اي موسوم به نوسان درياي شمال – خزر بر خشكسالي هاي سواحل جنوبي درياي خزر، در اين مطالعه از داده هاي ماهانه بارش شش ايستگاه هواشناسي كه داراي آمار بلندمدت بارش مي باشند استفاده شد. با استفاده از شاخص خشكسالي SPI، ويژگي هاي فراواني و شدت خشكسالي هاي حوزه جنوبي درياي خزر براساس داده هاي يك دوره زماني 55 ساله از سال 1950 تا 2005 محاسبه گرديد. نتايج نشان مي دهد كه در فاز منفي شاخص NCP؛ ارتفاع ژئوپتانسيل بر روي اروپا تا 120 هكتوپاسكال افت كرده و در مقابل بر روي شمال خزر تا 90 هكتوپاسكال افزايش مي يابد. دما در شمال خزر گاه تا دو درجه افزايش را نشان مي دهد چنين شرايطي باعث كاهش شدت وزش پرفشار سيبري برروي درياچه خزر مي گردد. كاهش شدت پرفشار سيبري بارش جنوب غربي درياي خزر را نسبت به ديگر مناطق كاهش داده موجب شكل گيري خشكسالي هاي شديد در برخي ماه ها در منطقه مي شود. در فاز مثبت، شرايط معكوس مي شود. فراواني وقوع فاز منفي بيشتر از فاز مثبت است چرا كه مقدار فشار شمال خزر معمولاً بيشتر از منطقه اسكانديناويست. اين مسئله با وقوع خشكسالي هاي متعدد هم خواني دارد.