وقف و توسعه اجتماعي – سياسي

بررسي نقش و جايگاه وقف در مبادي توسعه يافتگي اجتماعي يك جامعه همواره موضوع مورد پژوهش بسياري از مطالعات عصر حاضر در كشورهاي اسلامي بوده است. انسان وقف در يك نظام اجتماعي با انتقال مالكيت فردي خود به جامعه و تبديل امر خصوصي به امر عمومي در پي ايفاي نقش در بستر توسعه يافتگي اجتماعي و پويايي حيات اقتصادي بر مي آيد. در اين ميان شناسايي جريان وقف در امر توسعه در نظام اجتماعي، لزوم بررسي مبادي انتقالي آن سازوكار در پي ريزي نظام سياسي مطلوب در جهت نيل به سعادت و خير عمومي براي جامعه اسلامي در سطح كلان را مطرح مي كند. لذا نگارنده در اين مقاله به دنبال بررسي اين مسئله است كه چه رابطه منطقي ميان توسعه اجتماعي و سياسي وجود دارد؟ در اين رابطه، در سخن از وقف و توسعه سياسي به انديشه نائيني پرداخته مي شود. علامه نائيني با بررسي رابطه تنظيري وقف و دولت در يك نظام سياسي به ارائه الگويي از نظم سياسي مطلوب مي پردازد و نظام موقوفه ولايتيه را به عنوان بديل نظام استبدادي كه زمينه توقف سير خير عمومي را ايجاد نموده بود معرفي مي نمايد.