جايگاه حق و اخلاق در عقد اجتماعي از منظر ابن‎سينا

بشر همواره به دنبال زندگي بهتر بوده است و زندگي بهتر جز با مشاركت با ديگرانسان‎ها ممكن نيست. ابن‎سينا در فصل دوم از مقاله دهم الهيات شفا در مسئله اثبات نبوت بيانمي‎كند كه انسان ناچار است براي رفع نياز‏هاي خود به زندگي اجتماعي روي بياورد. او مي‎گويد انسان به ضرورت بايد «عقد المدن و الاجتماعات» را تشكيل دهد. براي برپايي عدالت و جلوگيري از تضييع حقوق ديگران انسان صالحي بايد بيايد و قواعد و قوانيني را بيان و بر رعايت آن نظارت كند. ابن‎سينا در فصل پاياني مقاله دهم اين نكته را مي‎آورد كه قانونگذار علاوه بر قواعد و قوانيني كه براي رعايت حقوق و برپايي عدالت مي‎آورد؛ بايد قوانيني نيز براي اخلاق و رفتار انسان‎ها وضع كند تا آن ها را به سمت ميانه روي وا دارد. او معتقد است اگر اخلاق در انسان‎ها رعايت گردد و آن هابرقواي حيواني خود غلبه پيدا كنند و ميانه روي در سه قوه شهواني، غضبي و تدبيري را در پيش گيرند، عدالت برپا مي‎شود و چنين انساني شايسته حكمراني است. ديگرابن‎سينا معتقد است ساحت اخلاق در جامعه بايد وارد ساحت حقوق و قانون گردد تا عدالت برپا شود و مي‎گويد هم جنبه رفتاري و هم جنبه ذهني انسان نياز به تقنين دارد.اين مقاله باروش توصيفي-تحليلي به نگارش در آمده و در آن به بررسي جايگاه حق و اخلاق در عقد اجتماعي از منظر ابن‎سينا پرداخته‎ايم