مطالعه ژئوشيمايي عناصر نادر خاكي در كانسار اكسيد آهن چغارت بافق

Geochemical study of rare earth elements in Iron Oxide Iron Ore Choghart Bafq

كانسار اكسيد آهن چغارت درون لايه هايي از توف هاي ريوليتي تا ريوداسيتي و سنگ هاي آذرآواري در ناحيه معدني بافق تشكيل شده است. كاني هاي اصلي اين كانسار شامل مگنتيت، هماتيت و كاني هاي فرعي شامل آپاتيت، پيريت، ترموليت، اكتينوليت، كلسيت، تالك، كوارتز، مونازيت و آلانيت مي باشند. ذخاير اكسيد آهن ناحيه بافق معمولا حاوي مقادير فراواني از آپاتيت هاي غني از عناصر نادر خاكي هستند. عناصر نادر با وجود تشابه رفتاري ممكن است تحت تاثير فرايندهاي سنگ شناسي و كاني شناسي تا اندازه اي از يكديگر تفكيك مي شوند. فرايندهاي هوازدگي و آلتراسيون نيز گاهي باعث تحرك و توزيع مجدد عناصر نادر شده و رفتار و الگوهاي توزيع آنها را در محيط كنترل مي نمايد. به منظور بررسي رفتار عناصر نادر خاكي، در اين مقاله يك مطالعه اكتشاف ليتوژئوشيمايي سيستماتيك در كانسنگ اصلي چغارت انجام شد. تمركز عناصر نادر در كانسنگ چغارت، احتمالا به نوع كاني تمركز دهنده آن كه همان فلوئور آپاتيت است بستگي دارد. در اين كانسار مقدار مينيمم و ماكزيمم عناصر نادر خاكي سبك به ترتيب 92 و 11850 ppm و مقدار مينيمم و ماكزيمم عناصر نادر خاكي سنگين به ترتيب 23 و 780 ppm مي باشد. در كانسار چغارت آنومالي منفي Eu مشاهده مي شود. ايجاد اين آنومالي مي تواند مرتبط با محلول هاي كاني ساز رسوب دهنده كاني هاي آهن دار باشد كه به طور قابل توجهي تهي شدگي از Eu را دارا مي باشند. در نمودارهاي عناصر نادر اين كانسار تا حدودي آنومالي منفي نيز سريم قابل مشاهده است. عنصر سريم قابليت تحرك و حل شوندگي زيادي دارد و تهي شدگي مقدار آن در محيط مي تواند بيان گر وجود آلتراسيون باشد. به طور كلي بررسي نمودارهاي مختلف رفتار عناصر نادر خاكي در كانسار چغارت معرف اين است كه پراكندگي اين عناصر داراي توزيع و رفتار ژئوشيميايي پيچيده -اي مي باشند.