طبقه و فضاي شهري: تيپولوژي الگوي مصرف فضاي شهري در اصفهان

Class and Urban Space: A Typology for Patterns of Urban Space Consumption in Isfahan

طي دهه هاي اخير، مطالعه ي رابطه ي ميان «طبقه» و ابعاد مختلف حيات شهري يكي از موضوعات مهم حوزه ي مطالعات شهري بوده است. هدف اصلي پژوهش حاضر تبيين الگوي مصرف فضاي شهري تحت متغير طبقه است. پژوهش حاضر از نوع كيفي بوده و نمونه ها بر اساس نمونه گيري نظري و مصاحبه هاي پديداري مورد مطالعه قرار گرفته اند. تكنيك تحليل مصاحبه ها بر اساس روش هفت مرحله اي كولايزي بوده است. نوآوري پژوهش حاضر در كاربرد مدل تحليل پي ير بورديو از رابطه انواع سرمايه و ذائقه و مصرف طبقاتي در تحليل الگوي مصرف فضاي شهري است. باكدگذاري، مقوله بندي و تحليل مصاحبه ها تيپولوژي چهارگانه اي از نوع مصرف طبقاتي فضا حاصل شد. با توجه به تركيب انواع سرمايه فرهنگي و اقتصادي، چهار تيپ مصرف «هدفمند»، «تفنني»، «سيال»، و «تهاجمي» از هم متمايز گرديد. مشخص شد كه دارندگان سطوح پايين سرمايه اقتصادي و فرهنگي بيشتر الگوي مصرف تهاجمي دارند و تلاش مي كنند فضاي شهري و محيط بيروني را از آن خود كنند و حضور خود را بر فضا تحميل نمايند. در مقابل، طبقات متوسط جديد بيشتر خود را با فضا هماهنگ مي كنند و مي شود الگوي مصرف آنان را «سيال» ناميد. اعضاي طبقات بالاتر بويژه آنان كه وجه مميزه شان سرمايه اقتصادي بالا است تا سرمايه فرهنگي، به حركت از فضاي شهري به فضاي داخلي و برساختن فضاي خصوصي و مصرف تفنني فضا تمايل دارند. در مقابل، براي افراد داراي سطوح بالاي سرمايه فرهنگي، مصرف هدفمند فضا الگوي مصرف آنان مي باشد.