رويكرد ساخت بنياد به صرف و كاربرد آن در آموزش واژه هاي مشتق و مركب فارسي براي فارسي آموزان

يكي از مهم ترين جنبه هاي آموزش زبان فارسي به غيرفارسي زبانان آموزش واژه هاي فارسي است زيرا يادگيري زبان بدون يادگيري واژه هاي آن امكان پذير نيست؛ در نتيجه در همۀ فرايندهاي ياددهي-يادگيري زبان، توجه به واژگان نيازي ترديدناپذير است. از آنجا كه بخش عمده اي از واژه هاي زبان فارسي را واژه هاي مشتق و مركب تشكيل مي دهد، آموزش اين واژه ها از اهميت بسزايي در آموزش زبان فارسي برخوردار است و يافتن شيوه هاي كارامد براي آموزش آنها يكي از هدف هاي كليدي در قلمرو مطالعات آزفا به شمار مي آيد. براي دستيابي به اين هدف، پژوهش پيش رو مي كوشد بنيادهاي نظري رويكرد ساخت بنياد به آموزش واژه هاي مشتق و مركب را بررسي نموده و مزايا و دستاوردهاي نظريۀ «ساختواژۀ ساختي» (بوي، 2010) را در آموزش اين واژه ها واكاوي كند. ما در اين پژوهش نشان خواهيم داد كه نظريۀ ساختواژۀ ساختي را مي توان به عنوان رويكردي نظري در آموزش واژه هاي غيربسيط و فرايندهاي واژه سازي زبان فارسي به كار گرفت كه دستاورد آن آسان سازي، شتاب بخشي و افزايش كارايي آموزش واژ ه هاي مشتق و مركب فارسي است. همچنين با ارائۀ نمونه هايي از ساخت هاي اشتقاقي و تركيبي زبان فارسي نشان خواهيم داد كه در آموزش اين ساخت ها لازم است طرحواره ها و زيرطرحواره هاي آنها به زبان آموزان ارائه شود تا آنها بتوانند افزون بر آنكه هر دو جنبۀ صوري و معنايي اين طرحواره ها را هم زمان مي آموزند، رابطۀ شبكه اي و سلسله مراتبي سامان مند ميان آنها را نيز درك كرده و بدين وسيله يادگيري آنها آسان و شتابان گردد. در كنار توجه به طرحواره ها و زيرطرحواره هاي اشتقاقي و تركيبي زبان فارسي، موضوع ديگري كه در آموزش واژه هاي مشتق و مركب داراي اهميت است توجه به قلمروهاي شناختي است كه توسط اين طرحواره ها و زيرطرحواره ها بيان مي شوند. به اين صورت كه اگر طرحواره هايي كه مفاهيم واحد يا نزديك به هم را بيان مي كنند در قالب يك مجموعه دروس مرتبط با هم آموزش داده شوند، نتيجۀ بهتري حاصل خواهد شد.