نثر معيار (جوانب نگر)، و شاخصه‌هاي هجده گانه

جستار پيش رو، تحت نام: «نثر معيار (جوانب نگر)، و شاخصه‌هاي هجدگانه»، در نظر دارد با بر شمردن بايسته و شايسته‌هاي يك نثر پاكيزه، بدون نقص و تأثيرگذار، ساز و كارهاي لازم و همه جانبه را براي اهل قلم فراهم آورده و بدين طريق به اشاعه و انتشار «علم» و «فرهنگ» در بستري كارآمد، پرتپش و توانمندتر نايل آيد. ساز و كارهاي اشاره شده در اين گفتار (با استفاده از شيوة آموزشي ـ تحليلي) به طور مثال عبارتند از: آشنايي با واژه و اصطلاحات فني مورد نياز، مهارت در عبارت‌پردازي و جمله‌بندي، حفظ سادگي و شيوايي كلام، رعايت حال و مقام در اختصار يا اطناب‌گويي، استفادة بجا و گاه به گاه از ابزارهاي خيال (image)، حفظ انسجام معنايي در عرض و طول سخن، پرهيز از سفسطه و انصاف در ارزيابي‌ها، مستندگويي، موقعيت‌سنجي و جوانب‌نگري، بهره‌مندي از نشانه‌هاي سجاوندي و ... . باري آنچه ـ به اختصار ـ از مطالعة اين نوشتار به دست مي‌آيد آن است كه: برخلاف گمان معمول، براي رسيدن به «سخن بليغ»، تنها، ظاهر سخن: مثل فصاحت كلمه و كلام و نيز فصاحت متكلم، بسنده نيست. بلكه لازم است در كنار آشنايي با ويژگي‌هاي علمي (زباني ـ ادبي) گفتار، ملاحظات فرهنگي، اخلاقي و حتي حقوقي، اجتماعي و سياسي را نيز از نظر دور نداشت تا آنچه در اينجا به نام «سخن يا نثر معيار» از آن ياد كرده ايم جامة تحقيق و تحسين به خود بپوشاند.