تأثيرپذيري سنايي از داستان يوسف(ع)

The impression of the Joseph’ story on Sanai

كتاب آسماني قرآن و داستان پيامبران از ديرباز بازتابي گسترده در عرصه‌هاي مختلف ادبيات فارسي، به ويژه آثار ادب عرفاني داشته است. از ميان شاعران متعدد، حكيم مجدود بن آدم سنايي در ابداع و ارتقاي پيشينۀ اين گونۀ ادبي نقش چشمگيري ايفا كرده است. يكي از مهم‌ترين شاخصه¬هاي ادبيات عرفاني استفاده از رمز يا نماد است. در اين نوشتار كاربرد داستان حضرت يوسف (ع) در ديوان و حديقه ‌الحقيقه حكيم سنايي با بررسي حوادث و وقايع و شخصيت¬هاي مورد توجه شاعر بررسي شده و كاربرد رمزي شخصيت يوسف به عنوان رمز زيبايي و رمز معشوق (معشوق دو عاشق زن و مرد) با ذكر شواهد مورد تبيين قرار گرفته است. يافته‌ها و نتايج تحقيق و بازگشايي نمادها مي‌تواند راهگشاي درك بهتر اشعار عرفاني اين شاعر و نشانگر ميزان كاربرد و كاركرد رمز و رمزپردازي در بيان مفاهيم اين نوع شعري باشد.

The Holy Quran with all its stories on prophets has a long tradition in Persian literature, especially mystical literary works. Hakim Mjdud ibn Adam Sanai, among the Persian poets, played a significant role in innovating and promoting this type of literary works. One of the major features of mystical literature is the use of codes. In this study, the application of Saint Joseph’s story in Divan and Hadighat-ol-Haghighat written by Hakim Sanai is explained through investigation of the events and characters mentioned by the poet and the mystic use of Saint Joseph’s character as the symbol of beauty and the beloved (the beloved of two male and female lover), with citation of testimonies from the texts. The data and the results of the study and decoding of the the symbols can be used in better understanding of mystic poems. Also, they reveal the function of codes and coding in concepts used in poems.