ادبيات تطبيقي و اقتباس ادبي: بررسي تطبيقي «ياد ياران» از پروين اعتصامي و «به يك موميايي مصر» از هوراشيو اسميت

ادبيات تطبيقي روي‌كردي نقادانه است كه بررسي هاي خود را به وراي مرزها مي گسترد تا مفاهيم هم‌گون را در فرهنگ هاي ناهم‌گون مورد بررسي قرار مي دهد، و بدين شيوه به درك عميق تري از ادبيات و مفاهيم فرهنگي ملت ها دست يابد. يكي از حوزه هاي پژوهشي در ادبيات تطبيقي مطالعة اقتباس ادبي است. اقتباس(Adaption)در معناي دقيق كلمه: به عاريه گرفتن، اخذ معنا از متن از پيش موجود (Prior Text) است و اصطلاحاً، به خوانشي جديد و خلاقانه از متن مرجع گفته مي شود كه طي آن متن به بافتي ديگر مي رود. پروين اعتصامي درشعر«ياد ياران»، از اثر شاعر انگليسي، هوراشيو اسميت به نام «به يك موميايي» كه توسط پدرش اعتصام الملك ترجمه و در مجله بهار(1289) منتشر شد، اقتباس كرده است؛ پروين در اين اقتباس در حد تقليد صرف نمانده است بلكه با ابداعات و ابتكارات شاعر و گفتمان تاريخي زمانه همراه شده است. اين پژوهش به روش تحليلي-تطبيقي صورت گرفته و داده ها، كتاب¬خانه اي گردآوري شده است. برآيند بررسي اقتباس و وام گيري پروين در اين مطالعة موردي نشان¬گر خلاقيت و نوآوري شاعراست در فرم و محتوا، نوع نگاه و در مجموع سبك ويژه و نيز استقلال او درانديشه وروي¬كردها به خصوص در حوزة تفكرات مشترك بدان گونه كه اثر را از آن خود كرده و روح جديد و متفاوتي در آن دميده است .