ارزش‌هاي فرهنگي نهفته در كالبدشهرها مؤثر در برنامه‌ريزي و توسعه شهر؛ آسيب‌شناسي و ارائه راهكار

در طول چند دهه گذشته، با شكل گرفتن روابط و رقابت‌هاي جهاني، وضعيت اقتصادي و اجتماعي شهرها دچار تغيير و دگرگوني گشته است. شرايط و الزاماتي كه متعاقب اين تغييرات به وجود آمدند، باعث تأكيد بيشتر و تمركز بسياري از سياست‌گذاران و نهادهاي توسعه شهري بر اقدامات و راهكارهايي گرديد كه با به‌كارگيري هويت محلي و فرهنگ موجود، رشد اقتصادي را تسهيل مي‌سازند. از طرفي، شهرهايي كه ارزش‌هاي فرهنگي بالايي دارند، مي‌توانند فرهنگ، پيشينه و سوابق تاريخي خود را به نمايش گذاشته و در ارتقاي تصوير شهر نقش مهمي را ايفا نمايند. آسيب‌شناسي بافت شهرها به‌ويژه بافت قديمي، نشان مي‌دهد كه تنها كالبد داراي مشكل نبوده بلكه مسئله اصلي اين است كه بسياري از بافت‌هاي شهري در حال از دست دادن هويت اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و روان‌شناختي خود هستند كه در درازمدت سبب از بين رفتن حيات مدني و حضور مردم در اين بافت‌ها خواهد شد. متأسفانه در بيشتر طرح‌ها و برنامه‌هاي شهري، ملاحظات فرهنگي كم‌اهميت دانسته شده حال‌آنكه تجارب شهرسازي ساير كشورها نشان از سهم بسزاي فرهنگ در رشد اقتصادي، اجتماعي و سياسي شهرها و پايداري آن دارند. نتيجه چنين برخوردهايي، يكنواختي سيما و ظاهر شهرها، از دست دادن جايگاه محلات به‌عنوان مكان تبلور فرهنگ، عدم وجود جذابيت ناشي از تمايزات مكاني و فرهنگي، پايين آمدن حس تعلق، كاهش هويت¬مندي محلات و مسائل نظير خواهد بود. پژوهش حاضر با اتخاذ روش توصيفي و استدلال منطقي انجام‌شده است. اطلاعات لازم از طريق مطالعات كتابخانه‌اي و اسنادي به‌دست‌آمده است. طبق يافته‌ها رويدادهاي فرهنگي، تعريف مسيرهاي فرهنگي و حفاظت و باز احيا ابنيه، تأكيد ارزش‌هاي فرهنگي به‌عنوان يك ضرورت و محرك توسعه در ابعاد مختلف را سبب مي‌شوند.