واكاوي عناوين و ضرورت‌هاي پژوهشي دانشگاهي و رابطه آن با نظام آموزشي (مطالعه موردي پايان‌نامه‌هاي رشته زبان و ادبيات عربي)

عنوان، يكي از مهم‌ترين عناصر پژوهش و راهي براي دستيابي به موضوع اثر است واطلاعات اوليه را در مورد محتواي اثر به مخاطب ارائه مي‌دهد. انتخاب عنوان مناسب در ميان مسئله محوري، روشمندي، هدفمندي اهميتي دو چندان دارد. زيرا مي‌توان ميزان اهتمام دانشگاه‌ها را به اولويت‌هاي پژوهشي دريافت كرد. اولويت‌يابي در موضوع تحقيق به‌عنوان مهم‌ترين مرحله در انجام فعاليت‌هاي پژوهشي محسوب مي‌شود كه بايد بر اساس نيازهاي هر جامعه مورد توجه قرار گيرد. در دوره كنوني پژوهش‌هايي اصيل و علمي شمرده مي‌شود كه بر پايه ارائه اطلاعات به مطالعه و نقد و تحليل و توليد دانش جديد بپردازد. در اين مقاله پس از بررسي 237 عنوان پايان‌نامه رشته زبان و ادبيات عربي روشن مي‌شود كه در بحث اولويت‌يابي به اين اصل مهم يعني «نقد و تحليل» چندان توجه نشده است و عموماً بيشتر پژوهش‌ها توصيفي است. از طرفي مهم‌ترين آسيب‌هاي عنوان‌گزيني پايان‌نامه‌ها در كلي بودن عناوين است. اين پژوهش ضمن طرح و تبيين معيارهاي عنوان‌گزيني و آسيب‌شناسي آن، ريشه ناكارآمد بودن تحقيقات دانشگاهي اين رشته را در عدم توجه به «نقد و تحليل» در نظام آموزشي دانشگاه‌هاي ايران مي‌داند. و در اين راستا به مقايسه واحدهاي درسي چند كشور عربي پرداخته است، توجه به نتيجه اين مقايسه از اين جهت كه به‌عنوان مرحله تشخيص مسئله و راه برون رفت از آن تلقي مي‌شود اهميت دارد. شيوه اين پژوهش توصيفي - تحليلي و جامعه پژوهش شامل پايان‌نامه‌هاي كارشناسي ارشد و دكتري رشته زبان و ادبيات عربي يك دانشگاه دولتي است.