مكان يابي صحيح بر ايجاد مناطق آزاد تجاري و نقش آن بر توسعه اقتصادي كشور

Finding the right place to create free trade zones and its role in economic development of the country

مناطق آزاد تجاري - صنعتي در دنيا سابقه طولاني دارد. در سال 1888 اولين بندر آزاد، تجاري - صنعتي كه تا حدودي با اهداف مناطق آزاد تطابق دارد در بندر هامبورگ به وجود آمد. در جمهوري اسلامي ايران به موجب برنامه اول اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي سه منطقه به نام هاي قشم، چابهار و كيش به عنوان مناطق آزاد تجاري - صنعتي كانديدا شدند كه به سبب عدم مكان يابي صحيح تا امروز موفق به اجراي اهداف مناطق آزاد نبوده اند. استراتژي مناطق آزاد استراتژي صادرات است. اما متاسفانه اين مهم هنوز در مناطق آزاد ايران به وقوع نپيوسته است. برعكس استراتژي واردات جايگزين آن شده كه به مناطق داخلي كشور به ويژه صنايع كوچك آسيب وارد كرده است. اين پديده نيز با اهداف مناطق آزاد تجاري - صنعتي در تعارض است. اگر مناطق آزاد تجاري - صنعتي بخواهد در جمهوري اسلامي ايران موفق گردد، بايد مكان يابي درست صورت پذيرد و ضوابط مكان يابي در آن اعمال شود. در اين پژوهش، ضوابط مكان يابي و پيشنهاد نقاط جديد براي مناطق آزاد ايران ارايه شده است.

Free trade-industrial zones in the world have a long history. In 1888, the first free, commercial-industrial port, which was partially compatible with the objectives of free zones, was created in the port of Hamburg. In the Islamic Republic of Iran, according to the first economic, social and cultural program, Qeshm, Chabahar, and Kish were named free industrial-industrial zones of the country, which failed to fulfill the goals of free zones due to the lack of proper location until today.Free Zone Strategy is an export strategy. Unfortunately, this issue has not yet occurred in the free zones of Iran. Conversely, the import strategy has replaced it, which has damaged the interior of the country, especially small industries. This phenomenon is also in conflict with the goals of free trade-industrial zones. If free-trade-industrial zones are to succeed in the Islamic Republic of Iran, proper location should be made and location-based rules applied. In this research, the criteria for locating and proposing new points for free zones of Iran are presented.