نقش برنامه ريزي معماري در طراحي سكونت گاه ها به منظور حل معضلات جمعيتي كلان شهرها

The role of architectural planning in the design of settlements in order to solve the demographic problems of metropolises

ايجاد سكونت گاه هاي جديد به منظور پاسخ گويي به نيازهايي مانند جذب سرريز جمعيتي، تامين مسكن و بسياري از عوامل ديگر صورت مي گيرد .شهرهاي جديد سكونت گاه هاي برنامه ريزي شده اي هستند كه به منظور حل معضلات جمعيتي و اقتصادي كلان شهرها و كشورها عموما از ابتداي قرن بيستم پا به عرصه وجود گذاشتند. گرايش به ايجاد شهرهاي جديد از سال هاي 1364 به طور غيررسمي در محافل مرتبط با شهرسازي كشور ايران نيز مطرح شد و نهايتا در سال 1368 با تصويب آن در مجلس شكل رسمي يافت. عواملي متعددي از آن تاريخ تاكنون در وضعيت موفقيت و ناموفقيت اين گونه سكونت گاه ها دخيل بوده اند. در اين ميان، نقش برنامه ريزي در طراحي مكان سكونت گاه هاي جديد يكي از پر اهميت ترين فرآيندها در اين طرح هاست ، كه خود در حوزه مدل هاي تصميم گيري با عنوان تحليل سازگاري زمين با نوع استفاده از آن و يا مكان يابي اراضي بهينه براي هر فعاليت قرار مي گيرد. انجام مطالعات مكان يابي درست و مناسب به خصوص برنامه ريزي هاي دقيق در فرآيند طراحي شهر جديد، نقش موثري در توسعه ي شهري پايدار خواهد داشت. ضمن اين كه حفظ كيفي ويژگي هاي محيط زيستي نيز به عنوان عوامل كليدي موثر در برنامه ريزي طراحي اين سكونت گاه ها به حساب مي آيند. در اين مقاله مروري بر سابقه ي سكونت گاه هاي جديد، روند شكل گيري آن ها، اهميت برنامه دهي ، چارچوب برنامه دهي و شاخص هاي برنامه دهي سكونت گاه هاي جديد انجام شده است.