پيش بيني آمادگي قلبي- تنفسي دانش آموزان كم توان ذهني بر اساس سن، جنس، هوشبهر و ويژگي هاي تركيب بدني

Prediction of Cardiorespiratory Fitness Based on Age, Gender, and Body Composition Characteristics in Students with Intellectual Disability

مقدمه: آمادگي قلبي ـ تنفسي افراد كم توان ذهني به مراتب پايين تر از افراد عادي است. اما شواهد زيادي نيز وجود دارد كه استقامت قلبي - تنفسي اين افراد مي تواند با انجام تمرين هاي مناسب ارتقاء يابد. در اين راستا، شاخص هاي مهمي از قبيل سن، جنس و ويژگي هاي فيزيولوژيكي با آمادگي قلبي - تنفسي ارتباط دارند. اما اينكه كدام شاخص در اولويت است، اطلاعات محدودي در اين زمينه وجود دارد، بنابراين هدف مطالعه حاضر پيش بيني ميزان آمادگي قلبي - تنفسي دانش آموزان كم توان ذهني بر اساس سن، جنس، هوشبهر و ويژگي هاي تركيب بدني بود. روش شناسي: آزمودني هاي اين مطالعه 182 نفر دانش آموز دختر و پسر كم توان ذهني 22-16 ساله بودند كه در مدارس استثنايي شهر تهران مشغول به تحصيل بودند. سطح هوشبهر و سوابق پزشكي دانش آموزان با بررسي پرونده هاي تحصيلي، مشاوره و سلامت آنان بدست آمد. براي اندازه گيري ويژگي هاي تركيب بدني از قبيل توده چربي و بدون چربي بدن از دستگاه تحليل گر تركيب بدني BIA مدل اين بادي 230، استفاده شد، آمادگي قلبي - تنفسي نيز با آزمون دوي رفت و برگشت 20 متر اندازه گيري شد. نتايج: رگرسيون خطي چند گانه نشان داد آمادگي قلبي - تنفسي با استفاده از جنسيت، هوشبهر و ويژگي هاي تركيب بدني به طور معناداري پيش بيني (616/0 = R و 001/0 P) شد. با استفاده از روش گام به گام، به ترتيب متغيرهاي جنسيت، توده چربي بدن، هوشبهر، توده بدون چربي و نسبت كمر به لگن از مهمترين عوامل در اين پيش بيني بودند كه در گام اول جنسيت 5/22 درصد از تغييرات آمادگي قلبي - تنفسي را پيش بيني كرد كه اين وضعيت در گام ششم با اضافه شدن بقيه متغيرها به 37 درصد افزايش يافت. همچنين همبستگي سهمي نشان داد كه توده چربي بدن، مستقل از ساير متغيرها با آمادگي قلبي - تنفسي ارتباط معكوس و معناداري (424/0- = R و 001/0 P) داشـت. نتيجه‌گيري: به نظر مي رسد بجز سن، ساير شاخص هاي مورد بررسي در پيش بيني ميزان آمادگي قلبي - تنفسي دانش-آموزان كم توان ذهني دختر و پسر از اهميت بيشتري برخوردار هستند. بنابراين پيشنهاد مي شود برنامه هاي كنترل وزن در اين افراد با تاكيد بر كاهش ميزان توده چربي بدن برنامه ريزي شود تا اين افراد با بهبود وضعيت آمادگي قلبي - تنفسي علاوه بر پيشگيري از شيوع بيماره هاي غيرواگير بتوانند با موفقيت از عهدة انجام اعمال روزمره خود برآيند.