تدوين چارچوب كيفي مراقبت‌هاي بهداشتي اوليه ايرانيان- يك پژوهش كيفي

مقدمه: يكي از اهداف مهم نظام سلامت و از اركان پوشش همگاني سلامت (UHC)، ارائه خدمات جامع و باكيفيت بالا به جمعيت تحت پوشش مي‌باشد. اين مهم در سايه ارزيابي و ارتقاي مستمر كيفيت خدمات امكان‌پذير است، اين مطالعه با هدف تدوين چارچوب ارزيابي كيفيت در مراقبت‌هاي اوليه سلامت براي نظام سلامت ايران انجام‌شده است. روش پژوهش: بررسي متون جامعي (comprehensive review) از ابعاد و شاخص‌هاي ارائه‌شده در سطح جهان جهت ارزيابي كيفيت مراقبت‌هاي اوليه سلامت انجام پذيرفت. پايگاه‌هاي داده‌اي Medline, since direct, Scopus, pub med با استفاده از كليدواژه‌هاي كيفيت مراقبت، شاخص‌هاي كيفيت، ابعاد كيفيت و مراقبت‌هاي اوليه سلامت مورد جست‌وجو قرار گرفت. ابعاد و شاخص‌هاي استخراج‌شده جهت غربالگري اوليه در قالب دو جلسه پنل خبرگان با توجه به بسته خدمات جاري در نظام سلامت ايران مورد برسي قرار گرفت. شاخص‌هاي تأييدشده توسط پنل خبرگان در قالب دو مرحله فرايند دلفي توسط 39 نفر از متخصصين بهداشتي كشور مورد ارزيابي قرارگرفته و نهايتاً شاخص‌هاي انتخاب‌شده در طي 4 جلسه پنل خبرگان در سطح وزارت بهداشت در قالب ابعاد كيفيت مراقبت طبقه‌بندي گرديد. يافته‌ها: از مجموع 698 شاخص كيفيت استخراج‌شده از متون، 55 شاخص كيفيت جهت ارزيابي خبرگان وارد فرايند دلفي شدند كه درنهايت 40 شاخص در قالب 7 بعد كيفيت انتخاب گرديد. از اين ميان 8 شاخص كيفيت مربوط به بعد عدالت و دسترسي، 5 شاخص مربوط به بعد ايمني، 2 شاخص مربوط به بعد كارايي، 13 شاخص مربوط به بعد اثربخشي، 2 شاخص كيفيت مربوط بعد بيمار محوري، 3 شاخص مربوط به بعد حاكميت و 7 شاخص مربوط به بعد تناسب مراقبت ارائه‌شده بودند. نتيجه‌گيري: چارچوب ارزيابي كيفيت مراقبت‌هاي اوليه سلامت ارائه‌شده مي‌تواند به‌عنوان ابزاري جامع و كاربردي جهت ارتقاي مستمر كيفيت خدمات اوليه سلامت در سطح محلي، ملي و منطقه‌اي مورداستفاده قرارگرفته و اطلاعات مفيدي از چگونگي خدمات ارائه‌شده در اختيار مديران و سياست‌گذاران سلامت قرار دهد.