مستندنگاري سردر خانه‌هاي تاريخي محله عودلاجان تهران به روش فتوگرامتري برد كوتاه: ارائه راهكاري براي رفع محدوديت برداشت پوشش‌هاي منعكس كننده كاشي‌كاري شده

ميراث فرهنگي حافظه تاريخي و فرهنگي هر ملت است. آثار تاريخي بي‌شماري در سطح جهان وجود دارد كه به علل مختلف هرساله به‌صورت كلي يا جزئي از بين مي‌روند و با خود شواهد زيادي را محو مي كنند. يكي از راه‌هاي حفظ اين اطلاعات مستند نگاري است. اما روش‌هاي سنتي و متداول مستندنگاري به علت هزينه‌ بالا، زمان‌بر بودن، محدوديت ثبت تمامي داده‌هاي مربوط به اثر، ناتواني در برابر فرم‌هاي پيچيده، منحني و پر جزئيات، نياز به برداشت مجدد در صورت تعريف مسئله جديد، تخريب اثر به علت تماس مستقيم فيزيكي و غيره با محدوديت هايي مواجه¬اند. امروزه روش‌هاي جديد با كمك سيستم¬هاي ديجيتال فرآيند مستندنگاري را بهبود بخشيده اند. در اين پژوهش قابليت‌ها و محدوديت‌هاي يكي از اين روش ها يعني فوتوگرامتري و به‌طور تخصصي شاخه برد كوتاه آن تشريح و بر پيچيدگي مستندنگاري سطوح منعكس‌كننده نور تمركز شده است زيرا در بسياري از بناهاي معماري تاريخي ايران شاهد تزيينات براق همانند كاشي‌كاري هستيم. براين اساس سوال تحقيق اين‌گونه طرح شده است كه چگونه مي‌توان مشكل مستند نگاري به روش فتوگرامتري برد كوتاه در سطوح منعكس كننده كاشي‌كاري شده را برطرف نمود؟ بر اين اساس فرضيه پژوهش بدين‌صورت تنظيم گرديد: درصورت مديريت عمليات عكس‌برداري به نسبت تابش نور خورشيد امكان رفع اين محدوديت وجود دارد. براي رسيدن به پاسخ مناسب تحت شرايط يكسان آزمايشگاهي سردرها تحت تابش مستقيم و غير مستقيم مورد سنجش قرار گرفتند. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي دهد كه مديريت برداشت با توجه به نور محيطي راهكار مناسبي براي حل اين مشكل است. اين پژوهش در انتها نتايج حاصل از سه بعدي سازي يكي از آثار در معرض نابودي در بافت تاريخي تهران يعني سردر خانه هاي قاجاري را با به كار گيري اين راهكار ارايه نموده است.