ليگنين استحصالي از كاه و كاربرد آن به عنوان چسب طبيعي در رويكرد پالايش زيستي

كاربرد پالايش زيستي در صنايع زيستي روزافزون بوده و كمبود الياف سلولزي در مناطقي نظير ايران، لزوم بهره گيري همه-جانبه از تمامي بيوپليمرها و تركيبات شيميايي پسماندهاي زراعي را اجتناب ناپذير مي سازد. اطلاعات مربوط به ليگنين موجود در كاه و كاربردهاي آن در صنعت در مقايسه با ليگنين چوب پراكنده و كمياب است. در اين مقاله و مبتني بر اهميت و گرايش روزافزون به لزوم كاربرد پسماندهاي زراعي در ايران، بر بررسي تركيب و ساختار شيميايي ليگنين در كاه و اصلاح و كاربردهاي آن به عنوان چسب تمركز شده است. در اين نوشتار نشان داده مي شود كه (1) ليگنين به عنوان محصول جانبي فرايند خميركاغذسازي و به عنوان فراورده طبيعي تجديدپذير و فراوان مورد استفاده قرارگرفته و پتانسيل زيادي براي بسياري از كاربردها در تمامي بخش هاي مختلف و متنوع صنعتي به عنوان جايگزيني براي مواد نفتي كمياب و با هزينه روزافزون، مشتمل بر فراورده هاي متداول نظير رزين ها و كامپوزيت ها و مواد نوظهور، نظير سوخت هاي زيستي و مواد شيميايي تجاري مي باشد. (2) نوع ليگنين نه تنها از گونه اي به گونه ديگر متفاوت است، بلكه بسته به روش و پروتكل استخراج و خالص سازي نيز تفاوت دارد. با اين حال، فقدان فن آوري هاي بهينه سازي يا فراورش در مورد بكارگيري ليگنين فني-تجاري حائز اهميت است. همچنين در اين نوشتار، مشوق هاي بزرگي پيرامون مطالعه ليگنين موجود در كاه و ساير پسماندهاي علفي ارائه شده و به ايجاد قابليت ها و عملكردهايي در ليگنين پرداخته شده كه بواسطه قرابت و اتصالات طبيعي آن با سلولز و همي سلولز در منابع ليگنوسلولزي، مي تواند منجر به توسعه شديد ليگنين به عنوان ماتريس زيستي براي كامپوزيت هاي سبز و زيست توده اي به عنوان سوخت زيستي يا ساير كاربردهاي با ارزش افزوده شود.