اﺛﺮات ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻮاد ﻣﻐﺬي در ﺗﻐﯿﯿﺮﮔﺮوهﻫﺎي ﻏﺎﻟﺐ ﻓﯿﺘﻮﭘﻼﻧﮑﺘﻮن در ﺣﻮزه ﺟﻨﻮﺑﯽ درﯾﺎي ﺧﺰر

ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻮاد ﻣﻐﺬي راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ اﺟﺰائ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺰم و ﺷﯿﻤﯽ آب را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ. اﻧﺤﺮاف از اﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﻣﺤﺪودﯾﺖ در ﺗﻮﻟﯿﺪات اوﻟﯿﻪ (رﺷﺪ ﻓﯿﺘﻮﭘﻼﻧﮑﺘﻮﻧﯽ) در ﯾﮏ اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ آﺑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺪف ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ، ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻮاد ﻣﻐﺬي و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻓﯿﺘﻮﭘﻼﻧﮑﺘﻮن در دﻫﻪ ﻫﺎي 1370 و 1380 و اواﯾﻞ دﻫﻪي 1390 ﺷﻤﺴﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ در دﻫﻪ 1370 (ﻗﺒﻞ از ورود ﺷﺎﻧﻪ دار ﺑﻪ اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ درﯾﺎي ﺧﺰر) اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ داراي ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﯿﺘﺮوژﻧﯽ (DIN/DIP 10) ﺑﺮاي رﺷﺪ ﻓﯿﺘﻮﭘﻼﻧﮑﺘﻮن ﺑﻮده اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ، ﺑﻌﺪ از ورود ﺷﺎﻧﻪ دار (اواﯾﻞ دﻫﻪي (1380 اﯾﻦ روﻧﺪ اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﺮد. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺳﺎل 1387 ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﯿﺘﺮوژﻧﯽ و ﻓﺴﻔﺮي (10 DIN/DIP 20) ﺳﻮق ﭘﯿﺪا ﮐﺮد. در ﺳﺎل 1388 و 1389 ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮده و اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﯿﺘﺮوژﻧﯽ و ﻓﺴﻔﺮي، ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻓﺴﻔﺮي (DIN/DIP 20) ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻧﺸﺎن داد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻮﻟﯽ DSi/DIP در ﺗﻤﺎم ﻣﻮارد ﺑﺠﺰ زﻣﺴﺘﺎن ﺳﺎل 1392، از 40 ﺗﺎ65 ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﻮد و ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﻋﺪم وﺟﻮد ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺳﯿﻠﯿﺲ (DSi/DIP 10) ﺑﻮد. ﻋﺪم ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺳﯿﻠﯿﺴﯽ در اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺰري ﺳﺒﺐ ﮔﺮدﯾﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﺑﺎﺳﯿﻼروﻓﯿﺘﺎ زﻣﯿﻨﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺴﺎﻋﺪي ﺑﺮاي رﺷﺪ و ﺗﮑﺜﯿﺮ دارا ﮔﺮدد. ﭼﻨﺎنﮐﻪ ﺗﺮاﮐﻢ ﺑﺎﺳﯿﻼرﯾﻮﻓﯿﺘﺎ (Pseudonitzschia seriata) در زﻣﺴﺘﺎن 1389، ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﺰان ﻣﺼﺮف N و P ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺮ دو ﻧﻮع ﻣﺎده ﻣﻐﺬي (ﻧﯿﺘﺮوژن و ﻓﺴﻔﺮ) درﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎر ﺷﺪ. ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎي ﻣﻮاد ﻣﻐﺬي ﺑﺴﻮي ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﯿﺘﺮوژﻧﯽ و ﻓﺴﻔﺮي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ درﺟﻪ ﺣﺮارت، ﺷﺮاﯾﻂ را ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺮوﻓﯿﺘﺎ در ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎر ﻣﻬﯿﺎ ﻧﻤﻮد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺗﺮاﮐﻢ ﺷﺪﯾﺪ ﺑﺎﺳﯿﻼرﯾﻮﻓﯿﺘﺎ و ﻣﺼﺮف زﯾﺎد ﺳﯿﻠﯿﺲ در ﭘﺎﯾﯿﺰ و زﻣﺴﺘﺎن 1392، ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎر ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺳﯿﻠﯿﺴﯽ در ﻓﺼﻞ زﻣﺴﺘﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ. اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻮاد ﻣﻐﺬي ﺑﺮ آورد ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻏﺎﻟﺒﯿﺖ ﮔﺮوهﻫﺎي ﻓﯿﺘﻮﭘﻼﻧﮑﺘﻮن و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺷﺮاﯾﻂ اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ آﺑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.