ﺗﻠﻘﯿﺢ ﺳﻄﺤﯽ ﺳﯿﺎﻧﻮﺑﺎﮐﺘﺮﻫﺎي ﺧﺎكزي راهﮐﺎري زﯾﺴﺘﯽ و ﻧﻮﯾﻦ ﺑﺮاي اﺣﯿﺎء اراﺿﯽ ﺗﺨﺮﯾﺐﺷﺪه

اﻣﺮوزه اﺣﯿﺎء اراﺿﯽ ﺗﺨﺮﯾﺐﺷﺪه ﺟﺰء اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎي زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. از آنﺟﺎﯾﯽﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﭘﻮﺳﺘﻪﻫﺎي زﯾﺴﺘﯽ ﺧﺎك ﺑﺎ ﻏﺎﻟﺒﯿﺖ ﺳﯿﺎﻧﻮﺑﺎﮐﺘﺮﻫﺎ در ﭘﺎﯾﺪاري و ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ اﮐﻮﺳﯿﺴﯿﺘﻢﻫﺎي ﺧﺸﮑﯽ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ .(1) ﻟﺬا اﺧﯿﺮأ در ﻣﻘﯿﺎس آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ اﻗﺪام ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺎك ﺑﺎ ﺗﻠﻘﯿﺢ ﺳﻄﺤﯽ ﺳﯿﺎﻧﻮﺑﺎﮐﺘﺮﻫﺎي ﺧﺎكزي ﺷﺪه اﺳﺖ. ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﻣﯿﺰان ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﯾﺠﺎد ﭘﻮﺳﺘﻪ زﯾﺴﺘﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺳﯿﺎﻧﻮﺑﺎﮐﺘﺮﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻠﻘﯿﺢ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﺳﯿﺎﻧﻮﺑﺎﮐﺘﺮﻫﺎي ﺑﻮﻣﯽ ﯾﮑﯽ از داﻣﻨﻪﻫﺎي ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺷﺪه ﺣﻮزه آﺑﺨﯿﺰ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ CHU10 و BG11 اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه و ﻏﺎﻟﺐ ﺗﺮﯾﻦ آنﻫﺎ Nostoc sp.) و (Oscillatoria sp. ﺧﺎﻟﺺﺳﺎزي و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺗﮑﺜﯿﺮ ﺷﺪﻧﺪ .(3) ﺳﭙﺲ ﺑﻪﻣﻘﺪار 0/526 ﮔﺮم در ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ 1/0535) ﮔﺮم ﺑﺮ ﻟﯿﺘﺮ) و ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺤﻠﻮلﭘﺎﺷﯽ و ﺑﺎ ﺳﻪ ﺗﮑﺮار روي داﻣﻨﻪﻫﺎ ﺗﻠﻘﯿﺢ ﺷﺪﻧﺪ .(4) ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ ﯾﮏ ﺗﯿﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺗﮑﺮار و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻠﻘﯿﺢ آب ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. در اﺑﺘﺪا (1396/10/05) و اﻧﺘﻬﺎي (1397/03/27) آزﻣﺎﯾﺶ از ﺳﻄﺢ دو ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮي ﺧﺎك ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﮐﺸﺖ ﻣﺠﺪد ﯾﮏ ﮔﺮم از ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ ﻣﺎﯾﻊ ﺑﻪﻣﺪت 30 روز اﻗﺪام ﺑﻪ ﺳﺎﻧﺘﺮﯾﻔﯿﻮژ، ﺧﺸﮏ ﮐﺮدن در ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﺮد و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺗﻮزﯾﻦ ﺳﯿﺎﻧﻮﺑﺎﮐﺘﺮﻫﺎ ﺷﺪ .(3) ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ زيﺗﻮده ﺳﯿﺎﻧﻮﺑﺎﮐﺘﺮﻫﺎي ﺧﺎك ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎي ﺷﺎﻫﺪ و ﺗﻠﻘﯿﺤﯽ در اﺑﺘﺪاي آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ 0/77±0/091 و 0/783±0/12 ﻣﯿﮑﺮوﮔﺮم ﺑﺮ ﮔﺮم ﺧﺎك ﺑﻮده ﮐﻪ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﯽداري در ﺟﻤﻌﯿﺖ (زيﺗﻮده) ﺳﯿﺎﻧﻮﺑﺎﮐﺘﺮﻫﺎ در ﺷﺮوع آزﻣﺎﯾﺶ در ﺑﯿﻦ ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ. ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ در اﻧﺘﻬﺎي آزﻣﺎﯾﺶ، زيﺗﻮده ﺳﯿﺎﻧﻮﺑﺎﮐﺘﺮﻫﺎي ﺧﺎك ﺗﯿﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ 0/963±0/06 ﺑﻮده ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺑﺘﺪاي آزﻣﺎﯾﺶ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻌﻨﯽداري ﻧﺪاﺷﺖ. در ﺣﺎﻟﯽﮐﻪ زيﺗﻮده ﺳﯿﺎﻧﻮﺑﺎﮐﺘﺮﻫﺎ در ﺗﯿﻤﺎر ﺗﻠﻘﯿﺤﯽ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ 83 درﺻﺪي (p 0/01) ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺑﺘﺪاي آزﻣﺎﯾﺶ، 1/43±0/14 ﻣﯿﮑﺮوﮔﺮم ﺑﺮ ﮔﺮم ﺧﺎك ﺑﻮد. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺗﻠﻘﯿﺢ ﺳﯿﺎﻧﻮﺑﺎﮐﺘﺮﻫﺎ در ﻣﻘﯿﺎس ﺻﺤﺮاﯾﯽ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻓﺼﻞ ﺑﺎرﻧﺪﮔﯽ، ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪﻫﺎي زﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﻏﺎﻟﺒﯿﺖ ﺳﯿﺎﻧﻮﺑﺎﮐﺘﺮﻫﺎ را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده ﮐﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﺎﻋﺚ اﺣﯿﺎء زﯾﺴﺘﯽ اراﺿﯽ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺷﺪه ﻣﯽﺷﻮد.