اثر حشره‌كشي و دور كنندگي پنج اسانس گياهي روي شپشه دندانه دار غلات oryzaephilus surinamensis L.

اسانس‌هاي برخي گونه‌هاي گياهي داراي خواص حشره‌كشي روي آفات انباري دارند. در اين پژوهش به منظور دستيابي به روشي امن براي كنترل آفات انباري، اثر حشره كشي و دوركنندگي پنج اسانس دارچين (L. Cinnamomum verum)، درمنه (L. Artemisia annua)، سير (Allium sativum L.)، پونه (Mentha pulegium L.) و پنج انگشت (L. Vitex agnus) روي حشرات كامل شپشه دندانه دار غلات در شرايط آزمايشگاهي (دماي 2±25 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5±65 درصد و دوره نوري 16 ساعت) بررسي شد. اسانس هاي گياهي با استفاده از دستگاه كلونجر به روش تقطير با آب استخراج گرديد. نتايج آزمايش سميت تنفسي اسانس‌ها نشان داد كه با افزايش غلظت و مدت زمان در معرض اسانس قرار گرفتن، مرگ و مير افزايش مي يابد. ميزان LC50 اسانس پونه، دارچين، درمنه، پنج انگشت و سير به ترتيب 35/32، 93، 05/79، 65/95 و 9/12 ميكروليتر برليتر هوا بود. بيشترين اثر كشندگي مربوط به اسانس سير و پونه و كمترين مربوط به پنج انگشت بود. اثر دوركنندگي با افزايش غلظت اسانس‌ها افزايش يافت و بيشترين اثر دوركنندگي مربوط به اسانس درمنه بود. بنابراين نتايج حاكي از كارآيي بالاي اسانس هاي پونه و سير بوده و استفاده از آن در كنترل شپشه دندانه‌دار غلات توصيه مي‌گردد.