بررسي تنوع ژنتيكي لاين هاي كنجد از نظر عملكرد و اجزاي آن جهت انتخاب در منظقه مغان

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارزﻳﺎﺑﻰ ﺗﻨﻮع ژﻧﺘﻴﻜﻰ در ﻻﻳﻦﻫﺎى اﺻﻼﺣﻰ ﺣﺎﺻﻞ از تلاقي هاي مختلف در ﻛﻨﺠﺪ، 200 ژﻧﻮﺗﻴﭗ در ﻗﺎﻟﺐ طرح آماري آگمنت، در ﺳﺎل ١٣9٧ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. رقم شاهد شامل رقم اولتان بود كه در هر بلوك 6 بار تكرار شد. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻻﻳﻦﻫﺎى ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از ﻟﺤﺎظ صفات عملكرد، وزن هزار دانه و تعداد كپسول در بوته ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻰدار داﺷﺘﻨﺪ. نتايج مقايسه لاين ها با شاهد نشان داد 10 لاين از تعداد 172 اختلاف مثبت و معني داري با شاهد در مورد عملكرد دانه در هكتار داشتند اما بيشترين اختلاف مثبت و معني دار در لاين 440 مشاهده شد. بيشترين ميزان وزن هزار دانه در لاين 412 (29/4 گرم) مشاهده شد. مقايسات بين رقم اولتان و لاين هاي مورد بررسي نشان داد كه 18 لاين اختلاف مثبت و معني داري با شاهد داشتند بدين معني كه وزن هزار دانه آنها نسبت به شاهد (رقم اولتان) افزايش معني داري داشت. همچنين مشاهده شد كه لاين 433 ، 301 و 435 بيشترين تعداد كپسول را داشتند. مقايسات بين رقم اولتان و لاين هاي مورد بررسي نشان داد كه 3 لاين اختلاف مثبت و معني داري با شاهد داشتند به نظر مي رسد اين لاين ها بخصوص لاين 440 مي تواند به عنوان منابع ژنتيكي مناسب با تداوم انتخاب در نسلهاي بعدي تا رسيدن به خلوص ژنتيكي براي ايجاد تنوع ژنتيكي در كنجد و سپس انتخاب از نسل F6 جهت آزمايشهاي مقدماتي عملكرد و در نهايت همچنين معرفي ارقام جديد براي منطقه مغان استفاده كرد.