بررسي مسئله مسيريابي چندهدفه با در نظر گرفتن پنجره زماني

Multi-objective Vehicle Routing Problem with Time Windows

يكي از مسائل مهم كه در چند دهه اخير كاربرد بسيار بالايي در عمل داشته و براي افزايش كارايي و بهره‌وري سيستم‌هاي حمل‌و نقل مطرح شده است بحث مسئله مسيريابي وسايل نقليه (VRP) است. مسئله مسيريابي وسائل نقليه به مجموعه اي از مسائل اطلاق مي گردد كه در آن تعدادي خودرو متمركز در يك يا چند قرارگاه بايستي به مجموعه اي از مشتريان مراجعه نموده و خدمتي را ارائه دهند كه هريك داراي تقاضاي معيني مي باشند. اين مسئله درصدد است تا با مدل رياضي و بهينه سازي به گونه اي عمل كند كه مسافت طي شده، زمان كل سفر، تعداد وسائل حمل و نقل، جريمه‌هاي ديركرد و در نهايت تابع هزينه حمل‌ونقل حداقل گردد و رضايت مشتريان به حداكثر برسد. وجود محدوديت هاي مختلف در اين گونه مسائل انواع مختلفي از مسائل كلاسيكي تشكيل مي دهد كه يكي از آنها بحث وجود پنجره هاي زماني در سرويس مشتريان است. در اين نوع مسائل خدمت دهندگان موظفند در بازه زماني تعيين شده خدمت رساني كنند. اين گونه مسائل جز مسائلNP-Hard بوده و حل آن از طريق برنامه ريزي خطي و نرم-افزارهاي موجود مدت زمان بالايي را به خود اختصاص مي دهد. لذا براي حل از الگوريتم هاي فراابتكاري استفاده مي-شود. اگرچه بيشتر مقالات پژوهشي در زمينه VRP روي بهينه سازي يك هدفه تمركز دارند اما استفاده از بهينه سازي چند هدفه توجه بيشتر محققان را جذب مي كند، چون فرصت هاي جديد براي تعريف مسئله را به وجود مي آورد. بنابراين در سال‌هاي اخير مسئله مسيريابي با چند هدف گسترش بسياري يافته است. برخي مسائل چند هدفه با استفاده از رويكردهاي متراكم فرموله و حل مي شوند، كه در آن با استفاده از تركيب عمليات رياضي تمام اهداف بهينه مي شود. نقطه ضعف اين رويكرد اين است كه تعيين دقيق وزن دشوار است، به ويژه زماني كه اطلاعات ناكافي يا دانش مربوط به مسئله دنياي واقعي مقياس بزرگ مسئله مسيريابي وجود دارد. استراتژي مبتني بر پارتو براي اين منظور بسيار مناسب است.